Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
544 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish vazilalarini amalga oshirish uchun 
soliqqa tartish va yig‘imlar yo li bilan davlat budjeti resurslari tashkil etiladi va davlat 
sektorining moddiy bazasi shakllantiriladi. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga 
solish - bu takror ishlab chiqarish jarayonining tarkibiy qismi va jamiyat 
iqtisodiyotini rivojlantirishdir. 
Davlat siyosatini ishlab chiqishda iqtisodiyotni nafaqat sifat, balki xavflardan 
holi bo‘lgan tarzda rivojlanish chegaralarini son jihatdan ham belgilashi talab etiladi. 
Demak, mamlakatda iqtisodiy xavfsizlik holatining sustlashishiga ma’lum bir chegara 
doirasida yo‘l qo‘yilishi mumkin. Iqtisodiy xavfsizlik uchun ko‘rsatkichlarning o‘zi 
emas, ularning chegaraviy miqdori muhim ahamiyatga ega. Shu chegaralarga rioya 
qilmaslik takror ishlab chiqarishning turli elementlarini normal taraqqiy etishiga 
to‘sqinlik qiladi. Iqtisodiy xavfsizlikda negativ, buzuvchi jarayonlarning 
shakllanishiga olib keladi. Iqtisodiy xavfsizlikning miqdoriy ko‘rsatkichlari bo‘yicha 
milliy manfaatlarni ta’minlash maqsadida ko‘rsatkichlarning eng quyi yoki yuqori 
chegaralari aniqlanadi. 
Mamlakat iqtisodiy xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan tadbirlarni amalga 
oshirish uchun uning indikatorlari monitoringini tashkil etish ham muhim ahamiyat 
kasb etadi. Monitoring iqtisodiy xavfsizlik ko‘rsatkichlarini aniqlash, tahlil qilish va 
ularning o‘zgarish tendensiyalari va istiqbolini aniqlash imkonini beradi. 
Mutaxassislarning fikricha, mezonlar biror-bir harakatni amalga oshirish uchun 
yo‘llanma sifatida qabul qilinishi mumkin emas. Uni amalga oshirishda jamiyat 
bazisini qayta tashkil etish, resurs va ishlab chiqarish salohiyatini qayta qurish, yangi 
bozor institutlarini, xo‘jalik yuritish dastaklarini, boshqarish tizimini yaratishga 
muvofiq bosqichma-bosqich harakat qilish zarur bo‘ladi.
Iqtisodiy xavfsizlikning quyidagi ko‘rsatkichlari mavjud: 
-
yalpi ichki mahsulot (hududiy yalpi mahsulot); 
-
inflyatsiya darajasi; 
-
davlat byudjeti kamomadi; 

---