Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari


“Uchinchi renessans: ilm-fan va



Download 9 Mb.
Pdf ko'rish
bet413/531
Sana19.02.2022
Hajmi9 Mb.
#457310
1   ...   409   410   411   412   413   414   415   416   ...   531
Bog'liq
2021 01 1

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
467 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
Mavlono dunyoviy ishqni emas, haqiqiy ishqni anglatganlar. Tasavvufdagi dunyoviy 
va ilohiy ishq xususida to‘xtalib, ushbu hikoyatni keltiradi:
«Majnun Layli ishqiga yetishish uchun tuyasiga minib yo‘lga chiqadi. 
Tuyaning bo‘talog‘i bor edi. Majnun tuyani yugurtirsa, bo‘taloq orqada qola boshladi. 
Tuya esa bolasiga ilhaq orqasiga tislanar edi. Majnun tuyaning ustida uyquga ketadi. 
Bir payt qarasa tuya yeridan bir qadam ham jilmaydi. Shu payt Majnun tuyasiga 
shunday deydi: «Ey tuya! Ikkimiz ham oshiqmiz. Men Layloyimga, sen 
bo‘talog‘ingga, biz bir-birimiz bilan yo‘ldosh bo‘la olmaymiz. Chunki bizning 
yo‘limiz ayrodir. Haqiqiy oshiq tan tuyasiga emas, jon tuyasiga minishi kerak. Jon va 
baqo olamida qanot ochib uchishi kerak”
66
. Bu o‘rinda Mavlono dunyoviy ishqni 
emas, haqiqiy ishqni anglatganlar. Dunyoviy ishqni esa Majnunning tuyasini 
bo‘talog‘iga bo‘lgan intilishiga o‘xshatadi. Umuman olganda Mavlono nazarida Ishq 
butun mazhablarni birlashtiradi va insonlar orasida birlikni vujudga keltiradi. 
Ishqning rangi yo‘q, shakllari va shamoyillari buyuk g‘oyalar va maqsadlarda 
ko‘rinadi. Rumiy hazratlarining teran qarashlarida o‘ziga xos tomoni shundaki, 
ulardagi olam va odam, ong va borliq, inkor va isbot kabi falsafiy tushunchalarning 
asl mohiyatini anglaymiz. Chunki Rumiy hazratlari bu tushunchalarni sodda tarzda 
hayotiy hikoyatlar misolida tushuntirishga harakat qiladi. Qolaversa, Qur’oni karim 
oyatlarining tafsiri va hadisi shariflarning ma’naviy go‘zalliklari teran ifodasini 
topgan. Bundan tashqari, barcha zamonlarning eng og‘riqli hodisalaridan bo‘lgan 
mazhabparastlik, e’tiqodlar va dinlar o‘rtasidagi ziddiyatlar xususida Jaloliddin 
Rumiy o‘ziga xos fikrlarni bildiradi: “Yo‘llar turli-tuman bo‘lsa ham g‘oya birdir. 
Axir ko‘rmayapsanmi, Ka’baga eltuvchi qancha yo‘llar bor. Kim Rumdan, kim 
Shomdan, kim Ajamdan, kim Chindan va yana kimdir Hindu Yamandan yo‘lga 
chiqadi. Agar yo‘llarga boqadigan bo‘lsak, buyuk farqlar bor. Maqsadga, g‘oyaga 
nazar solsak-chi, ularning hammasi bir – Ka’baga yo‘nalgandir. Bu yerdagi ishq juda 
ulug‘dir. Chunki bunda hech qanday tushunmaslik, boshboshdoqlik yo‘qdir. Ka’baga 
66
Rumiy, Jaloliddin. Ichindagi ichindadur. T., 2001. B. 25. 



Download 9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   409   410   411   412   413   414   415   416   ...   531




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish