Учебное пособие по курсу "Электрические измерения и инструменты" написано по типовой программе разработанной на основе Государственных

 
 
 
10.1-rasm. Ishlab chiqarishni zamonaviy sanoat avtomatlashtirilgan 
boshqarish tizimining tarkibi. 
 
Axborot-o‘lchash tizimlarining asosiy strukturalari 
 
Zamonaviy    AO‘Tlar,    ularning    funksional    qism(FQ)lari    orasida  axborot 
signallari almashish usullariga qarab  markazlashtirilmagan  va  markazlashtirilgan 
AO‘Tlarga  bo‘linadi.  Markazlashtirilmagan  boshqarishga  ega  bo‘lgan  AO‘Tlarda 
axborot har bir FQ yordamida  ketma-ket o‘zgartiriladi. Bunday AO‘T sodda va 
arzon bo‘lsa-da, lekin imkoniyatlari chegaralangan bo‘ladi. 

---

 
154 
Markazlashtirilgan    AO‘Tda  bitta  alohida  boshqarish  qurilmasi    -  
kontrolerlar  mavjud  bo‘lib,  ma’lum  dastur  bo‘yicha  barcha  FQlar  ish  faoliyatini 
vaqt  bo‘yicha  moslashtirilib    turiladi.    Bu    tipdagi    AO‘Tlar    magistral    va  
birlashgan  tizimlarga bo‘linadi. 
Radial    AO‘Tlarda    FQlarning    o‘zaro    aloqasi    kontrolerlar    ishlab 
chiqaradigan    boshqaruvchi    signal    yordamida  amalga    oshiriladi.    Bu    tipdagi 
AO‘T  larda  ehtiyojga  qarab  FQlar  soni  oshirilishi  mumkin.  Lekin  bu  butun 
tizimni  ishlash    jarayoniga    salbiy    ta’sir    etadi.    Magistral    strukturali  
AO‘Tlarda    FQlar    ish  faoliyati    bir    vaqtda    boshqariladi.    Magistral    sxema  
yordamida  kontrolerlardan nafaqat  boshqaruvchi  signal,  balki  uning  manzili  
(adresi)    ham    uzatiladi.    Radial  magistral    strukturali    sxemalar    axborotni  
o‘zgartirish    tezligi    AO‘Tlarning    axborot  hajmlari  va  o‘zgartirish  tezligini 
oshirishga 
imkoniyat 
beradi. 
 
AO‘Tlarni 
kelajakda 
takomillashtirish  
mikroprotsessor    va    mikro    EHMlarni    qo‘llash,    ya’ni    o‘lchash-hisoblash  
majmualarini  yaratishni taqozo etadi.  Energetik tizimlarda  murakkab hisoblash 
va mantiqiy masalalarni echish lozim bo‘lgani uchun axborot hisoblash kompleksi 
tarkibida murakkab mikroprotsessor tizimlar qo‘llaniladi.