Uch fazali transformatorlarni hisoblash

UCh FAZALI TRANSFORMATORNING ISh REJIMLARINI O‘RGANISh.
IShNING MAQSADI:

1. 
   Uch fazali ikki cho‘lg‘amli transformatorning ish rejimlari bilan tanishish.
   
2. 
   Transformatorning tranformatsiya koeffitsienti, F.I.K., kuchlanish isrofi va qisqa tutashuv kuchlanishini hisoblashni o‘rganish.
   
3. 
   Transformator nagruzka bilan ishlash holatini va tashki xarakteristikasini qurish.
   

TAJRIBA IShINI O‘TKAZISh UChUN KERAKLI JIHOZLAR.
Salt ishlash tajribasi.
Transformatorning salt ishlash xolatida, birlamchi cho‘lg‘amga nominal kuchlanish berilib, ikkilamchi cho‘lg‘am esa yopiq xolda bo‘ladi. (sxema rasm.2.1). Bunda birlamchi cho‘lg‘amdan salt ishlash toki oqib o‘tadi . Bu rejimda berilgan quvvat transformatorning o‘zagidagi gisterezis va ko‘ndalang toklar hisobidan isrof bo‘ladi va bu isrof transformatorning po‘latidagi isrof deyiladi.
2. Yuklama bilan ishlash tajribasi. Bu rejimda transformatorning ikkilamchi cho‘lg‘amiga yuklama ulanadi va bu yuklamani ya’ni reostatni qarshiligini o‘zgartirish bilan tajriba bajariladi. (sxema rasm.2.1)

Rasm 2.1. Uch fazali transformatorni tekshirish sxemasi.
Faza va liniya kuchlanishini, faza toki va quvvatni o‘lchash quyidagi kattaliklarni aniqlashga imkon beradi.
a) Transformatorning F.I.K.

Bu yerda - ikkilamchi cho‘lg‘am quvvati, vattmetr ko‘rsatkichi bilan aniqlanadi , Vt.
- birlamchi cho‘lg‘am quvvati, vattmetr ko‘rsatkichi bilan aniqlanadi , Vt.
Bir-biriga boglash usuli:

Bu yerda - transformatorning yuklama koeffitsienti, qabul qilingan birligi 0,2; 0,4; 0,6; 0,8; 1,0.
- transformatorning nominal quvvati. Transformator pasportida uning nominal quvvati beriladi S. Tajribada transformatorning aktiv yuklama bilan ishlashi tekshirilayapti, shuning uchun, Vt.
- po‘latdagi isrof, salt ishlash tajribasidan aniqlanadi.
- misdagi isrof, qisqa tutashish tajribasidan aniqlanadi. Vattmetr birlamchi cho‘lg‘amga ulangan xolda.
b) Transformatorda kuchlanish isrofi.
Transformatorda kuchlanish isrofi quyidagi formula bilan aniqlanadi:

Bu yerda - birlamchi cho‘lg‘amning faza kuchlanishi, V.
- ikkilamchi cho‘lg‘amning faza kuchlanishi, V
- transformatorning transformatsiya koeffitsienti.
v) Transformatorda quvvat koeffitsienti.
Quvvat koeffitsienti quyidagi formula bilan aniqlanadi:

Bu yerda - birlamchi cho‘lg‘amning liniya kuchlanishi, V.
- birlamchi cho‘lg‘amning toki, A.
3) Transformatorning qisqa tutashish rejimida ikkilamchi cho‘lg‘amlari qisqa tutashtiriladi. Bunda birlamchi cho‘lg‘amdan nominal kuchlanish beriladi, bu pasaytirilgan kuchlanish qisqa tutashiuv kuchlanishi deyiladi va u quyidagicha aniqlanadi.

Bu yerda - birlamchi cho‘lg‘amning faza kuchlanishi, V.
- pasport bo‘yicha birlamchi cho‘lg‘amning nominal faza kuchlanishi, V.
Transformatorga berilayotgan quvvat qisqa tutashuv tajribasida misdagi isrofga sarf bo‘ladi. .

1. 
   Qisqa tutashuvning aktiv qarshiligi
   

- birlamchi cho‘lg‘amning aktiv qarshiligi, Om.
- ikkilamchi cho‘lg‘amning keltirilgan aktiv qarshiligi, Om.

2. 
   Qisqa tutashuvning induktiv qarshiligi.
   

- birlamchi cho‘lg‘amning induktiv qarshiligi, Om.
- ikkilamchi cho‘lg‘amning keltirilgan induktiv qarshiligi, Om.

3. 
   qisqa tutashuvdagi to’la qarshilik
   

Bu qarshiliklar qisqa tutashuv tajribasi natijalari orqali quyidagi formulalar orqali aniqlanadi.

- qisqa tutashuvning faza kuchlanishi, V.
- birlamchi cho‘lg‘amning nominal toki, A.

- qisqa tutashuv tajribasidagi transformator mis simining isrofi, vattmetr kursatkichi bilan aniqlanadi, Vt.