Uch fazali sistema. Reja: Uch fazali elektr yurituvchi kuch (eyuk) ni olish

Aim.uz

Uch fazali sistema.
Reja:
1. Uch fazali elektr yurituvchi kuch (EYUK) ni olish.
2. Manbaa va iste`molchini “yulduzsimon” va “uchburchaksimon” ulanish usullari.
3. Uch fazali sistemani quvvatlari.
Uch fazali EYUK ni olish. Hozirgi kunda elektr energiya ishlab chiqarish, taqsimlash va undan foydalanish uch fazali sistema bo`yicha bajariladi: uch fazali generatorlar, transformatorlar, uzatish va taqsimlash tarmoqlari qo`llaniladi. Uch fazali iste`molchilar keng qo`llaniladi.
Uch fazali sistema bir fazali sistemaga nisbatan quyidagi afzallliklarga ega:

• 
  biron bir ob`ektni elektrlashtirish uchun ranglli metal sarfi oz;
  
• 
  uch fazali sistemada ikki hil kuchlanish olish mumkin;
  
• 
  uch fazali tok aylanuvchi magnit maydoni hosil qiladi;
  
• 
  uch fazali elektr mashinalarini tuzilishi soda, ihcham va arzon.
  

Uch fazali simmetrik EYUK bir hil chastota, amplitudega ega bo`lgan va bir birlariga nisbatan 120<sup>0</sup> burchakka siljigan uchta EYUK yig`indisidir.
Uch fazali simmetrik EYUK sistemasi uch fazali generator yordamida olinadi, unda uchta mustaqil cho`lg`umlar bo`lib ular bir brilariga nisbatan 120<sup>0</sup> burchak ostida joylashgan.
Cho`lg`umlar harakatlanganda ularda hosil bo`ladigan EYUKlar:
_{ 
 
 }
 
1-rasm. Uch fazali EYUK ni olish.
Har bir cho`lg`um o`z iste`molchisi bilan tutashtirilsa uchta mustaqil zanjir hosil bo`ladi. Bunday bog`lanishsiz uch fazali sistemada generator va iste`molchi 6ta sim bilan tutashtiriladi. Simlarni uch fazali EYUK sistemasi grafigi va uni vector diogrammasi chizmada ko`rsatilgan (2-rasm).

 

2-rasm. Uch fazali EYUK sistenasini grafika (a) va uni vector diagrammasi.

Generator va iste`molchi fazalarini o`zaro tutashtirib bog`langan sistema hosil qilish mumkin, natijada tutashtiruvchi simlar soni kamayadi.
Manbaa va iste`molchini “yulduzsimon” va “uchburchaksimon” ulash usullari.
1-“Yulduzsimon” ulanish.

 

_{ }faza kuchlanishlari _{ 
 }liniya kuchlanishlari _{ 
 }liniya toklari _{ 
 }faza toklari _{ }

“Yulduzsimon” ulangan uch fazali sistema: _{ }; _{ }

2-“Uchburchaksimon” ulanish

 

“Uchburchaksimon” ulangan uch fazali sistema: _{   }

Uch fazali sistema aktiv quvvatlari _{ 
   
 } simmetrik sistema uchun:
_{   }
Uch fazali sistemani erktiv quvvatlari _{ }:
_{   
 } simmetrik sistema uchun:
_{   }

Uch fazali sistemani to`la quvvatlari _{ }

_{   
 } simmetrik sistema uchun:
_{   }
NAZORAT UCHUN SAVOLLAR
1. Uch fazali sistemani keng qo`llanilishiga sabab nima.
2. Uch fazali EYUK qanday hosil qilinadi.
3. Uch fazali sistemada liniya va faza kuchlanishlari deganda nimani tushunasiz.

1. 
   Uch fazali systema quvvatlari qanday topiladi.
   
2. 
   Uch fazali systemani bir fazadan afzalliklari.
   
3. 
   Liniya kuchlanishi va faza kuchlanishi nima.
   
4. 
   Yulduzcha ulash qanday ulanadi.
   
5. 
   Uchburchak ulash deb nimaga aytiladi.
   

Adabiyotlar ro`yhati:

1. 
   А.С.Каримов ва бошкалар. Электротехника ва электроника асослари. Т. «Укитувчи» 1995 йил.
   
2. 
   А.Я.Шихин и другие. Электротехника. М. «Высшая школа» 1989 год.
   
3. 
   А.Рахимов. Электротехника ва электроника асослари .Т. «Укитувчи» 1998 йил.
   
4. 
   А.И. Холбобоев, Н.А.Хошимов. Умумий электротехника ва электроника асослари. 2000 йил.
   
5. 
   В.В.Паушин и другие. Основа автоматики вычислительный микропроцессорной техники.Т. 1989 год.
   

Aim.uz