У збек и с то н рес п у бл и к а с и олий ва у рта м ахсус таъ л и м вази рли ги тошкент Молия института



Download 7,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet48/51
Sana23.07.2022
Hajmi7,41 Mb.
#840272
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   51
Bog'liq
Бюджет-солиқ сиёсати яхлитлиги

-бЕоджетнинг
даромадлар кисмини ва иктасодиётга солик юкини чукур тахли л килишни 
талаб 
этади. 
Шунинг 
учун 
консолидациялашган 
бюджет/ 
соликли 
даромадпарнинг ЯИМ га нисбатан тушиши фискал бонткаришниншг объектив 
индикатори хисобланмайди.
Ш уни таъкидлаб утиш керакки, бюджет-солик сиёсати олдида турган


муаммо ва вазифапар тизимли характерга эга. Х,озиргача бюджет-солик 
сиёсати мамлакат ривожланишининг бирламчи ва устувор ижтимоий ва 
иктисодий соха ечимларда даромадларни мобиллаштириш максадларига 
й^уналтирилган эди. Шунга кура, мавжуд соликка тортиш механизмида 
рагбатлантиришдан кура, фискал хусусиятлари сакланиб колган. Клеман 
солик ставкаларининг туширилиши иктисодиётдаги ялпи фискал юкни 
саклаб колган ва узгартирилмаган куринишда амалга оширилди. Бир 
соликдан берилган енгиллик бошка солик хисобидан копланди.
Эгри соликларнинг юки охирги истеьмолчи зиммасига тушади, деб 
б н р томонлама фикр юритиш нотугри хисобланади. Биринчидан, эгри 
соликларнинг усиши товар нархининг усишига олиб келади ва 
навбатида 
товарга талаб кискаради. Натижада таклиф хам камаяди ва бу реал соликка 
тортиладиган 
базанинг 
камайишига 
олиб 
келади. 
Иккинчидан, 
республикамизда кУлланилаётган ва оралик ишлаб чикариш истеъмоли 
боскичидан хисобланадиган эгри соликлар юкининг хаддан ошиши 
иктисодиётнинг 
реал 
секторида 
кийин 
молиявий 
ахволи 
пайтида 
корхонанинг бюджет олдидаги карзларини ошишига олиб келади.
Шунинг учун эгри соликлар сонининг кисман ахолига товарларни 
сотнш боскичида истеъмол солигини сотишдагн солик киритилиши оркали 
утказиш самара бериши мумкин. Биринчидан, бундай истеъмол солигининг 
киритилиши адолат тамойилига тугри келади, чунки юкори даромадли ахоли 
катлами истеъмол даражасининг юкорилигига мувофик юкори солик 
суммасини тулайди. Шунингдек, истеъмол солиги бошка тугри ва эгри 
соликларнинг пасайган кисмини коплаши лозим.
7. 
Давлат молиясини стратегик таъминлаштиришда фискал ва 
иктисодий функцияларнинг мувофиклигини таъминлаш заруриятидан келиб 
чикиб, солик турлари солик ставкалари, имтиёзлар тизимини ва харажатлар 
таркиби ва тузилиши хамда улар самарадорлигини ошириш буйича 
куйидагилар таклиф килинади:
> кушилган киймат солиги ва акциз солигини хисоблаш механизмини


соддалаштирилган тартибини ишлаб чикиш, имтиёзларни кайта 
куриб 
чикиш. 
Кушилган 
киймат 
солигини 
табакалашган 
ставкаларини жорий килиш, истеъмолчиларнинг кенг катламлариаг 
мулжалланган товарларга ва мах,сулотларга булган акциз солигини 
бекор килиш ёки ставкаларини пасайтириш, унинг урнига кумуш, 
биллур ва бошка кимматбахо буюмлар учун акциз ставкаларини 
кутариш;
> мол-мулк ставкаларининг табакалашган тартибини ишлаб чикиш ва 
умумий хажмини ошириш;
> ижтимоий фондларга ажратмалар микдорини 25 фоиз атрофида ги 
чегарада мустахкам сакдаш;
> жисмоний шахслар даромад солиги буйича имтиёз ва соликка 
тортилмайдиган даромад микдорини аниклашда ва солик ставкасини 
белгилашда солик туловчининг ижтимоий ахволи ва оилавий 
шароитларини (болалар сони) хам эътиборга олиш.
Иктисодий тахлиллар натижаси шуни курсатадики, турли тармокларда 
солик юкини ошираётган асосий омиллар эгри соликлар ва ижтимоий 
фондларга ажратмалар (иш хаки фондига мажбурий 
тул о вл ар ) 
эканлигини 
курсатмокда.
Жисмоний шахслар даромад соликлари тахдил килинганда, асосий 
соликка тортиладиган база хисобланган иш хаки нуктаи назарид.ан мавжуд 
ш ароит коникарли хисобланмайди. Жисмоний шахсларни соликка тортиш 
буйича фискал сиёсатнинг максади ахолининг урта ва юкори даромадли 
гурухларини ошириши керак.
8. 
Давлат бю дж ета маблагларини марказлаштириш ва бю джет ижроси 
самарадорлигини ошириш, бюджет маблаглари сарфланишиии назорат 
килиш тизимини такомиллаштириш максалида бюджет ижроси жараёнида 
газначилик тизимини жорий этиш зарур. Бу бюджетнинг даромадлар кисмига 
маблаглар тушуми ва уларни максадли ишлатилиши устидаы назоратни 
кучайтиради. Ш у уринда ривожланган давлатлар тажрибасидан келиб чикиб,


газначиликни марказлашган ахборотлар тизимини жорий этиш ва унинг 
даромадлар ва харажатлар тизимини бошкаришда куллаш таклиф этилади. 

Download 7,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish