U. V. G‘afurov, B. E. Mamarahimov, Q. B. Sharipov, F. O. Otaboyev

1.
Talab inflyasiyasi.
Narx darajasining an’anaviy o‘zgarishi jami talab 
ortiqchaligi bilan tushuntiriladi. Iqtisodiyotning ishlab chiqarish sohasi 
mahsulotning real hajmini ko‘paytirib, ortiqcha talabni qondira olmaydi. Chunki 
barcha mavjud resurslar to‘liq foydalanilgan bo‘ladi. Shu sababli bu ortiqcha talab 
narxning oshishiga olib keladi va talab inflyasiyasini keltirib chiqaradi. Talab 
inflyasiyasini quyidagi chizma orqali ham izohlash mumkin (2-chizma).
Narx 
darajasi
AS

 
3 
 
 
P
2 
AD
2 
2 
P
1
 
1 AD
1 
 
0 Q
1
Q
2
Real YAMM 
2-chizma. Talab inflyasiyasi. 
Chizmadan ko‘rinadiki, iqtisodiyotdagi pul hajmining ko‘payishi qisqa 
muddat ichida yalpi talabni AD
1
dan AD
2
ga siljishiga olib keladi. Agar bu vaqtda 
iqtisodiyotning holati yalpi taklif egri chizig‘ining oraliq (2) yoki tik (klassik) (3) 
kesmasiga mos kelsa, bu narx darajasining o‘sishiga, ya’ni talab inflyasiyasining 
ro‘y berishiga olib keladi.
2.
Taklif inflyasiyasi.
Inflyasiya ishlab chiqarish xarajatlari va bozordagi 
taklifning o‘zgarishi natijasida ham kelib chiqishi mumkin. Ishlab chiqarish 
xarajatlarining o‘sishi keltirib chiqadigan inflyasiya mahsulot birligiga qilinadigan 
xarajatlarning ko‘payishi hisobiga narxlarning oshishini bildiradi. Bu holatni ham 
chizma orqali ko‘rib chiqamiz (3-chizma). 

---

209 
Narx 
darajasi
AS
2