U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev



Download 3,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet197/253
Sana08.01.2023
Hajmi3,88 Mb.
#898350
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   253
Bog'liq
OPERATSION TIZIMILAR

Asimmetrik shifrlash algoritmi 
Asimmetrik shifrlash algoritmi ochiq kalitga asoslangan, bu esa 
simmetrik shifrlashdagi muammoni yechadi. 
1970-yillarning o‘rtalarida ikkita olim — Vinfild Diffi va Martin 
Xellman — ochiq kalit yordamida shifrlash tamoyilini tushuntirib 
berishdi. Ochiq kalit yordamida shifrlashni asosiy jihati shundan 
iboratki, bunda bir vaqtni o‘zida ikkita unikal juft kalitlar generatsiya 
qilinadi. Birinchi kalit shifrlashda ishlatilsa, ikkinchi kalit 
deshifrlashda ishlatiladi yoki aksincha (bu shifrlash algoritmida ikkita 
turli xil kalitlar ishlatiladi). Ushbu algoritmda shifrlash va parolni 
ochish uchun turli xil kalitlardan foydalaniladigan xususiyatga ega va 
agar yaxshi tanlangan shifrlash kaliti bo‘lsa, tegishli shifrlash kalitini 
ochish deyarli mumkin emas. Bunday sharoitda shifrlash kaliti oshkor 
qilinishi mumkin va faqat deshifrlash kaliti sir saqlanadi.
8.5- rasm. Asimmetrik shifrlash algoritmi sxemasi 
RSA kriptoalgoritmi 
1978 yilda 3 ta olim (Rivest, Shamir va Adleman) ochiq kalit 
yordamida shifrlash tizimi Diffi-Xellman tamoyillariga to‘liq javob 
beradigan RSA (Rivest, Shamir, Adleman) kriptoalgoritmini ishlab 
chiqishdi. Bu usul quyidagi bosqichlardan iborat:
1.
Ikkita juda katta oddiy r va q tasodifiy tarzda tanlanadi.
2.
n=p∙q va φ(n) = (p - 1)∙(q - 1) (
Eyler
) tenglamalari hisoblanadi.
3.
e <φ(n) va φ(n) bilan umumiy bo‘luvchiga ega bo‘lmagan e soni 
tanlanadi.
4.
1 < d < φ(n) va mod(d·e - 1, φ(n)) = 0 shart bo‘yicha d
tanlanadi. 
5.
Ochiq kalit – {e, n}, yopiq kalit – {d, n} juftliklari hosil qilinadi.
6.
Shifrlash uchun 
c = mod(m
e
, n) 
hisoblanadi.
7.
Deshifrlash uchun 
m = mod(c
d
, n)
hisoblanadi. 


321 
8.6- rasm. Ochiq va yopiq kalitlarni ishlatilishi sxemasi 
DES 
va 
RSA 
algoritmlarining 
solishtirma 
tavsilotlari
8.7- jadvalda keltirilgan. 
8.7- jadval 

Download 3,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish