U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev

---

---

1 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI 
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
U.R.XAMDAMOV, DJ.B.SULTANOV, 
S.S.PARSIYEV, U.M.ABDULLAYEV 
OPERATSION 
TIZIMLAR 
O‘zbekistonRespublikasi 
Oliyvao‘rtamaxsusta’limvazirligi 
tomonidano‘quvqo‘llanmasifatida 
tavsiyaetilgan. 
Toshkent –2021 

---

2 
UDK: 004.45(075.8) 
KBK: 32.973 
 
U.R.Xamdamov, Dj.B.Sultanov, S.S.Parsiyev, U.M.Abdullayev
Operatsion tizimlar. (O‘quv qo‘llanma). – T.: «Nihol print» OK, 2021. – 436 b. 
 
ISBN 978–9943–7343-2-6 
Operatsion tizimlar hisoblash mashinalari va hisoblash tizimlari uchun dasturiy 
ta’minotning asosidir. Hozirgi kunda kompyuterlashtirish hayotimizning barcha sohalarini 
qamrab oldi. Ushbu o‘quv qo‘llanmada operatsion tizimlarning asosiy tushunchalari va 
ularning ahamiyati, operatsion tizimlarning asosiy funksiyalari va imkoniyatlarini o‘rganish 
masalalarini o‘z ichiga olgan.
Mazkur fan talabalarga maxsus fanlarni o‘zlashtirishda, keyinchalik ishlab chiqarish, 
loyihalash va tadqiqot ishlarida kerak bo‘ladigan asosiy negiz tushunchalarni o‘rgatadi. O‘quv 
qo‘llanmada “Operatsion tizimlar” fanini o‘zlashtirish jarayonida talabalar tomonidan 
o‘zlashtirilishi kerak bo‘lgan bilimlar: operatsion tizim tushunchasi va ularning ahamiyati, 
ularning tuzilishi va asosiy komponentlari, operatsion tizimlarning asosiy funksiyalari bo‘lgan 
jarayonlarni boshqarish, protsessorni boshqarish, xotirani tashkil etish va boshqarish usullari, 
tashqi qurilmalarni boshqarish, fayl tizimi va fayllarni boshqarish masalalari, tarmoq 
operatsion tizimlari va ularning imkoniyatlari, tarmoq xizmatlari va ularni tashkil etish, 
xavfsizlik va himoya vositalari va dasturlari, amaliyotda keng qo‘llaniladigan Linux, 
Windows, Android operatsion tizimlari, ularning qurilish tamoyillari va imkoniyatlari 
haqidagi ma’lumotlar keltirilgan.
O‘quv 
qo‘llanma 
5350100 
- 
“Telekommunikatsiya 
texnologiyalari” 
(Telekommunikatsiyalar, Teleradioeshittirish, Mobil tizimlar) yo‘nalishi bo‘yicha oliy o‘quv 
yurtlari talabalari, hamda kredit ta’lim tizimi bo‘yicha ta’lim olayotgan talabalarning 
“Tarmoqni dasturlash asoslari”, “O‘rnatilgan tizimlar” v.b. fanlarni tayanch fani hisoblanadi 
va shu fanlar bilan mantiqan bog‘langan.