U. I. Inoyatov

t/r	Muomalalar mazmuni
Schyotlar aloqasi
D	K
1	Asosiy ishlab chiqarish xodimlariga ish haqi hisoblandi	2010	6710
2	Ijtimoiy sug‘urta organlariga xodimlar kasalligi tufayli ish haqidan nafaqa hisoblandi	6520	6710
3	Ish haqidan budjetga daromad solig‘i hisoblandi	6710	6410
4	Ish haqidan 1% pensiya fondiga ajratma hisoblandi	6710	6520
5	Hisob-kitob schyotidan ish haqi berish uchun kassaga pul olib kelindi	5010	5110
6	Ishchi va xizmatchilarga kassadan ish haqi berildi	6710	5010

Kichik korxonalarda 6710-schyoti bo‘yicha yozuv 8-vedomost va 5-jurnal orderda yuritiladi

6. KICHIK KORXONALARDA XARAJATLARNI HISOBGA OLISH

Kichik korxonalarda hisob-kitob ishlarini 2010-«Asosiy ishlab chi- qarish», 9420-«Ma’muriy xarajatlar hisobi» schyotlarida, ayrim ishlab chiqarish oddiy texnologiya asosida 2010-schyotining subschyotlari
bo‘yicha yuritiladi. Kichik korxonalarda ishlab chiqarish xarajatlari iqtisodiy elementlari bo‘yicha hisobga olindi va quyidagi moddalardan iborat bo‘ladi:

1. 
   Material xarajatlari.
   
2. 
   Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarning amortizatsiyasi.
   
3. 
   Ijtimoiy sug‘urta ajratmalari.
   
4. 
   Mehnat haqi xarajatlari.
   
5. 
   Boshqa xarajatlar.
   

Bularning hammasi «Xarajatlar to‘g‘risidagi Nizom»da ko‘rsatib o‘tilgan. Kichik korxonalarda xarajatlar bo‘yicha quyidagicha muoma- lalar bo‘lishi mumkin.

t/r	Muomalalar mazmuni	Schyotlar aloqasi
		D	K
1.	Boshqaruv xarajatlari uchun materiallar sarflandi	9420	1010
2.	Energiya va suv bilan ta’minlovchi tashkilotlarning schyoti aktseptlandi (umumxo‘jalik ehtiyojlari uchun sarflandi)	9420	6010
3.	Boshqarma xodimlariga ish haqi va ijtimoiy sug‘urta		6710
	ajratmalari hisoblandi	9420	6520
4.	Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarga eskirish		0200
	hisoblandi	9420	0500

7. KICHIK KORXONALARDA MAHSULOT REALIZATSIYASI, MOLIYAVIY NATIJALAR HISOBI VA

HISOBOTI

Mahsulot sotish bilan bog‘liq bo‘lgan xo‘jalik muomalalariga sotish jarayoni deyiladi. Kichik korxonalarda ishlab chiqarilgan tayyor mahsulotning sintetik schyoti aktiv 9010-schyotda hisobga olinadi. Kassaga yoki hisob-kitob schyotiga mahsulotni sotishdan pul kelib tushganda realizatsiya jarayonlarining hajmi aniqlanadi. Tayyor mahsulotni sotish avvaldan tuzilgan shartnoma asosida amalga oshiriladi.

Mahsulot sotishga doir muomalalarga kichik korxonalarda schyotlar aloqasi quyidagicha belgilanadi:

t/r	Muomalalar mazmuni	Schyotlar aloqasi
		D	K
1	Xaridorlarga tayyor mahsulot jo‘natildi	4010	9010
2	Ortib jo‘natilgan mahsulot uchun QQS hisoblandi	4010	6410
3	Sotilgan tayyor mahsulot haqiqiy tannarxida hisobdan o‘chirildi	9110 9910	2810 9110
4	Xaridor va buyurtmachilardan ularga sotilgan mahsulot uchun pul kelib tushdi	5110	4010
5	Hisobot oyi oxirida tayyor mahsulotni sotishdan tush gan daromad yopildi	9010	9910

Yuklab jo‘natilgan va sotilgan mahsulotlarning schyotlari bo‘yicha sintetik hisobi 11-jurnal orderda, tahliliy ma’lumotlar esa 15 va 16- vedomostlarda yuritiladi.

BO‘LIM MAVZULARI YUZASIDAN NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Kichik tadbirkorlik subyektlari deb qanday tashkiliy tuzilma tushuniladi va ular qanday mezonlar bo‘yicha ajratiladi?
   
2. 
   Sanoat sohasida faoliyat yuritayotgan mikrofirmaning o‘rtacha yillik ishlovchilari soni necha kishidan oshmasligi kerak?
   
3. 
   Kichik korxonalarda buxgalteriya hisobi qanday tashkil etiladi?
   
4. 
   Kichik korxonalarda asosiy vositalar hisobi xususiyatlarini tushuntirib bering.
   
5. 
   Kichik korxonalarda materiallar hisobi qanday amalga oshiriladi?
   
6. 
   Kichik korxonalarda mehnatga haq to‘lash hisobi xususiyatlarini tushuntirib bering.
   
7. 
   Kichik korxonalarda xarajatlar qanday hisobga olinadi?
   
8. 
   Kichik korxonalarda mahsulot realizatsiyasi qanday hisobga olinadi?
   
9. 
   Kichik korxonalarda moliyaviy natijalar qanday hisobga olinadi?
   
10. 
    Kichik korxonalarning moliyaviy hisoboti nimasi bilan farq qiladi?