U. I. Inoyatov

BO‘LIM MAVZULARI YUZASIDAN TEST SAVOLLARI

1. 
   Mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilishda tannarxga o‘tkazish nuqtayi nazaridan harajatlar qanday bo‘linadi?
   

1. 
   Bevosita, bilvosita.
   
2. 
   O‘zgaruvchan, o‘zgarmas.
   
3. 
   Tezkor, muddatli.
   
4. 
   Muddatsiz, o‘zgarmas.
   

2. 
   Kalkulyatsiya – bu nima?
   

1. 
   Xarajatlarni hisoblash.
   
2. 
   Daromadlarni hisoblash.
   
3. 
   Kelgusi davr xarajatlari.
   
4. 
   Favqulodda foyda.
   

3. 
   Xomashyo materiallari umumishlab chiqarish xarajatlariga berilganda qanday provodka beriladi?
   

A. D-t 2510 K-t 4010.
B. D-t 2510 K-t 1010.
C. D-t 2510 K-t 4510.
D. D-t2510 K-t 2810.

4. 
   Tannarxga o‘tkazish usuliga ko‘ra xarajatlar turlarini ayting.
   

1. 
   O‘zgaruvchan va o‘zgarmas
   
2. 
   To‘g‘ri va egri
   
3. 
   Samarali va samarasiz
   
4. 
   Doimiy va bir vaqtli
   

5. 
   Davr xarajatlariga nimalar kiradi?
   

1. 
   Material xarajatlar
   
2. 
   Mehnat xarajatlari
   
3. 
   Mahsulot sotish xarajatlari
   
4. 
   Foizlarni to‘lash bo‘yicha xarajatlar
   

6. 
   2510-«Umumishlab chiqarish xarajatlari» schyoti bo‘yicha analitik hisob nechanchi qaydnoma?
   
   1. 
      10-qaydnoma
      
   2. 
      2-qaydnoma
      
   3. 
      5-qaydnoma
      
   4. 
      12-qaydnoma
      
7. 
   Boshqaruv xodimlariga mehnat haqi hisoblaganda qanday provodka beriladi?
   

A. D-t 9430 K-t 1010.
B. D-t 9420 K-t 6710.
C. D-t 9900 K-t 9430.
D. D-t 9420 K-t 0290.

8. 
   Mulk va shaxsiy sug‘urtaga ajratmalar hisoblaganda qanday provodka beriladi?
   

A. D-t 9420 K-t 6710.
B. D-t 9420 K-t 0210.
C. D-t 9420 K-t 6510.
D. D-t 9420 K-t 1090.

9. 
   Kalkulyatsiya qilish qanday usuldan iborat?
   

1. 
   Murakkab, normativli, buyurtmali.
   
2. 
   Jarayonli, tezkor.
   
3. 
   Murakkab, bo‘linmali.
   
4. 
   Oddiy, bo‘linmali, buyurtmali, normativ.
   

BO‘LIM MAVZULARI YUZASIDAN AMALIY MASHG‘ULOT


1- t o p s h i r i q.

Asosiy ishlab chiqarish xarajatlari hisobiga oid muomalalar

t.r.	Muomalalar mazmuni	Summa	D-t	K-t
1	Maktab formasini ishlab chiqarishga quyidagi material xarajatlari sarflandi:
	Mato (oq) 650 metr*8600 so‘m	5590000
	Mato (qora) 975 metr*9200 so‘m	8970000
	Bezakli tasma 22dona *13000 so‘m	286000
	Tugma (oq) 3250 dona*60 so‘m	195000
	Tugma (qora) 650 dona*50 so‘m	32500
	Zamok 650 dona*180 so‘m	117000
	Bezakli aplikatsiya 650 dona*1350 so‘m	877500
	Jami:	16068000
2	Asosiy ishlab chiqarish ishchilariga ish haqi hisoblandi	1137500
3	Ish haqi fondidan foizli ijtimoiy sug‘urta ajratmasi hisoblandi
4	Asosiy ishlab chiqarishga elektr energiya xarajatlari sarflandi, 385 *76so‘m 80 tiyin
5	Tikuv mashinalari va dazmollariga eskirish hisoblandi	58600
6	Mahsulotni qadoqlash uchun yorliqlar va xaltalar saflandi	100750
7	Tayyor mahsulot haqiqiy tannarxda omborga qabul qilindi

Quyidagilarni bajarish talab etiladi:

1. 
   Xo‘jalik muomalalariga buxgalteriya pravodkalarini tuzing.
   
2. 
   Mahsulot tannarxini aniqlang.
   

2 – t o p s h i r i q.

«Fayz» xolding kompaniyasida uch turdagi: yumshoq mebellar jamlanmasi, ofis mebellar jamlanmasi, oshxona mebellari jamlanmasi ishlab chiqariladi. Ularning reja tannarxi yumshoq mebellar jamlanmasi – 260000 so‘m, ofis mebellar jamlanmasi

– 1000000 so‘m, oshxona mebellari jamlanmasi – 520000 so‘m.
Topshiriqni bajarish uchun qo‘shimcha ma’lumotlar:
Joriy davrda mahsulotlardan 10, 30, 80 dona ishlab chiqarilgan. Ishlab chiqarish xarajatlari 77530000 so‘m.

Jadval bo‘yicha quyidagilarni aniqlash talab etiladi:

Mahsulot	O‘rtacha	Mahsulot	Barcha	Sal-	Haqiqiy	Haqiqiy
turlari	reja	miqdori	ishlab	mo-	xarajatlar,	tannarx,
	tannarxi,	dona	chiqarish-	g‘i	so‘m	so‘m
	so‘m		ga, so‘m

7. 
   BOLIM

QISHLOQ XO‘JALIGI KORXONALARIDA BUXGALTERIYA HISOBINING XUSUSIYATLARI

1. QISHLOQ XO‘JALIGI KORXONALARIDA ISHLAB CHIQARISHNING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI VA

BUXGALTERIYA HISOBINING VAZIFALARI


Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarish tarmog‘i o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lib, bir tomondan tabiiy omillar, ikkinchi tomondan ijtimoiy omillar bilan belgilanadi. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining oziga xosligi, avvalo, ishlab chiqarish protsessi yoki jonli organizmlar bilan bog‘liq bo‘lib, ishlab chiqarish sikli uzoq davom etadi.
Qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarishning asosiy vazifasi aholiga oziq- ovqat, sanoat tarmoqlari uchun xomashyo yetishtirib berishdan iborat.
Qishloq xo‘jaligi uchta asosiy tarmoqqa bo‘linadi: dehqonchilik, chorvachilik, sanoat ishlab chiqarish. Bundan tashqari qishloq xo‘jali- gini rivojlantirish uchun fermerda yordamchi xo‘jaliklar tashkil qilinadi. Qurilish bo‘limi, suv bilan ta’minlash stantsiyasi, mashina-traktor parki va hokazolar.
Qishloq xo‘jaligi korxonalarida yetishtirilgan mahsulotni qayta ishlash uchun sanoat tipidagi korxonalar tashkil qilinadi. Bularga, sutni qayta ishlash, go‘shtni, unni qayta ishlash, paxta tozalash va hokazolar kiradi.
Qishloq xo‘jaligi korxonalarida buxgalteriya hisobining vazifalari quyidagilardan iorat:

1. 
   Qishloq xo‘jaligi korxonasiga mo‘ljallangan topshiriqning bajari- lishini nazorat qilish.
   
2. 
   Qishloq xo‘jaligi zaxiralari, texnikasi va mahsulotlarini saqlash va ulardan foydalanishni nazorat qilish.
   
3. 
   Qishloq xo‘jalik mahsulotlari chiqimi va kirimini o‘z vaqtida hisobga olish.
   
4. 
   Ishlab chiqarish xarajatlari va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari tannarxini to‘g‘ri kalkulyatsiya qilish.
   
5. 
   Qishloq xo‘jaligi korxonalari faoliyatining moliyaviy natijalarini aniqlash.
   
6. 
   Buxgalteriya hisobi ishlarining ilg‘or usullarini qo‘llash.
   
7. 
   Davriy va yillik hisobotlarini o‘z vaqtida aniq, to‘g‘ri tuzish va topshirish.
   

2. O‘SIMCHILIK TARMOQLARINING XUSUSIYATLARI, O‘SIMCHILIK XARAJATLARI VA MAHSULOT OLISHNING ANALITIK VA SINTETIK HISOBI

Dehqonchilik xarajatlari «Xarajatlar to‘g‘risidagi Nizom»ga asosan quyidagi xarajatlar moddalari bo‘yicha yuritiladi:

1. 
   Materiallar – urug‘, ko‘chat, o‘g‘itlar, yoqilg‘i.
   
2. 
   Mehnatga haq to‘lash xarajatlari.
   
3. 
   Ijtimoiy sug‘urta.
   
4. 
   Asosiy vositalarning amortizatsiyasi.
   
5. 
   Boshqa xarajatlar.
   

Dehqonchilik qishloq xo‘jaligining asosiy tarmoqlaridan biri bo‘lib, quyidagi tarmoqlarga bo‘linadi: o‘simchilik, sabzavotchilik, bug‘doy- chilik, polizchilik, uzumchilik, gulchilik, o‘rmonchilik, o‘tloqchilik, urug‘chilik.
O‘simchilik xarajatlari va olingan mahsulotlarning analitik hisobi fermerning shaxsiy schyoti 83-ASK shaklida yuritiladi. Bu shaxsiy schyotdan ma’lumotlar bo‘limlar bo‘yicha, xarajat moddalari va olingan mahsulotlarning yil davomida reja tannarxida yilning oxirida haqiqiy tannarxda hisobga olinadi. 83-ASKda jamlangan ma’lumotlar 10-jurnal orderga ko‘chiriladi.
O‘simchilik xarajatlari va yetishtirilgan mahsulotning sintetik hisobi 2010-«Asosiy ishlab chiqarishning «Dehqonchilik» subschyotida hisobga olinadi.
Schyotning debetida mahsulotni yetishtirish uchun qilingan xarajatlar, kreditida esa yetishtirilgan mahsulotning yil davomida reja tannarxidagi qiymati va yilning oxirida reja tannarxi bilan haqiqiy tannarxi o‘rtasidagi farq summasi aks ettiriladi. Schyotning debetidagi qoldiq yil boshidagi va oxiridagi to‘lanmagan ishlab chiqarish xarajatlarini aks ettiradi.
2010–schyoti boshqa schyotlar bilan quyidagicha aloqada bo‘ladi: