Tuzuvchilar

 
GEOGRAFIK AXBOROT TIZIMLARI (GIS) fani bo‘yicha: 
Geografik axborot tizimlari fanining moxiyati, maqsadi va vazifalari, rivojlanishning 
asosiy bosqichlari, boshqa fanlar bilan o‘zaro bog‘likligi, geodeziya, kartografiya va kadastr 
soxalardagi tutgan o‘rni. Geografik axborotning xususiyatlari. Geografik axborot tizimlari (GAT) 
to‘g‘risida umumiy ma’lumot. Geografik axborot tizimlari to‘g‘risida umumiy ma’lumot, asosiy 
qismlari, texnikaviy strukturasi, moxiyati, geografik axborot tizimi maxsus axborot tizim sifatida, 
ko‘llaniladigan dasturlarning qisqa tavsifi. Geografik axborot tizimlarining asosiy xususiyatlari. 
Geografik axborot tizimlarining rivojlanishi tarixi. Geografik axborot tizimlarining strukturasi. 
Texnik va dasturiy vositalar. Geografik axborot tizimining texnikaviy tuzilishi. Kompyuter 
tizimning asoslari. Fazoviy taxlilni ta’minlaydigan jarayonlar. Ma’lumot manbalari. 
Aerofotosuratlar va sun’iy yuldoshlardan olingan ma’lumotlar. Ma’lumotlarni to‘plash, taxlil 
kilish, va modellashtirish hamda tarkatish. Kartani kompyuterga kiritish usullari. Rastrli va 
vektorli ma’lumotlarning xususiyatlari. Geografik axborot tizimlarining funksiyalari. Tasvirlarni 
ruyxatga olish va proeksiya tanlash. Geokodlash. Ma’lumotlarni va kartalarni raqamli tarzga 
aylantirish yo‘llari. Ma’lumotlarni tekshirish. Topologiya. Raqamli ma’lumotlarni taxrir qilish. 
Atributlar jadvallarini tuzish va tuldirish. Ma’lumotlar bazasi va uni ob’ektga boglash. 
Xaritalarning legendasini, shartli belgilarini, yozuvlarini yaratish. YAngi shartli belgilarni tuzish. 
Yozuvlarning formatlari to‘g‘risida tushunchaga ega bulish. Kartografik dizayn. Ma’lumotlar 
bazasidagi ma’lumotlarni kartografik asos bilan bog‘lash. Kartografik tasvirlash usullari. 
Ma’lumotni inson tushunadigan tarzga aylantirish funksiyalari. Ekranga chikarish. Kartografik 
elementlarni bevosita to‘g‘rilash va yaxshilash. Turli xil mavzuli kartalarni tuzish. Ikki va uch 
o‘lchamli kartografik modellarni yaratish. Raqamli kartalar bo‘yicha amaliy masalalarni echish va 

---

12 
natijalarni Baholash. GAT dan va tuzilgan kartalardan geodeziya, kartografiya va kadastr, urmon 
xo‘jaligi, axolini ruyxatga olish, turli inshootlarni barpo etish, infrastrukturani loyihalash va 
qurish, bunday ishlarni boshqarish, kadastr soxasida Baholash ishlarini olib borish, yuzani taxlil 
qilish, yuqori aniqligidagi ma’lumotlarni qayta ishlashda foydalanish.