Tuzuvchilar: M. J. Rajabov

C11ALISHTIR1SH,
BARM OQIARN1  KIJCHLI  Q1SIB  MUS11T  QILISH
A g a r  k o 'k r a k d a   q o 'l l a r n i   c h a li s h ti r i s h d a n   ta s h q a r i 
o d a m   b a r m o q l a r i n i   h a m   m u s h l   q i l s a ,   b u   u n i n g  
d u s h m a n o n a   va  h u ju m k o r lik   h o la lin i  la n la g a n lig id a n  
d a r a k   b e ra d i.  K o ' p   h o l l a r d a   bu  s iq ilg a n   t i s h l a r   va 
q iz a r g a n   y u z   bilan  birga  k u zatiladi.  Bu  h o l a t d a   so'/, 
o rq ali  yoki  j ls m o n iy   h u ju m   b o s h la n is h i  m u m k in lig in i 
bildiradi.  O c h iq   kaftlarni  q o 'lla s h   bilan  tin c h la n tir u v c h i 
h o la tla r  z a ru r   b o 'ladi.  B u n d a y   d u s h m a n o n a   holatga  olib 
kelgan  s a b a b n i  bilish  u c h u n   o c h iq   k a ftla r  va  t i n c h ­
la n tiru v c h i  i m o - is h o r a n i   q a b u l  qilishga  m a jb u r   qilish 
kerak  ( a g a r   uni  siz  hali  b ilm a s a n g iz ).  B u n d a y   im o -  
is h o r a l a r n i   k c t n i a - k e t   q o 'l l o v c h i   in s o n   6 7 - r a s m d a g i  
q o ' l l a r n i   k o ' k r a k d a   c h a l i s h t i r i s h   o r q a l i   h i m o y a v i y  
h o la tn i  egallagan  o d a m d a n   farqli  ravishda  h u j u m k o r   V 
h o latini  n a m o y o n   qiladi.
90

---

QCVLNING  YKLKA  Q IS M IIM  
Q O ‘L  PANJALARINI  CHALISHTIRISI1
S c z i s h i n g i z   m u m k i n ,  
qo ‘llam in g  hu  ta r /d a   chali- 
sh is h i,  q o ‘1  p a n ja l a r i   q a -  
r a m a - q a r s h i   q o 'l n i n g   ycl- 
kasiga  o 'z   holatini  niustah- 
k am lash  u c h u n   ta s h la n a d i 
va  hu  bilan  q o 'ln i  ycchishga 
b o 'lg a n   h a r   q a n d a y   h a r a -  
katni  turli  z a rb a d a n   him oya 
qiladi.
B u n d a   p a n ja la r   y elkani 
k u c h li  tu ti s h i   m u m k i n k i ,  
natijada  b a r m o q l a r   va  b o ‘- 
g ' i n l a r d a   q o n   y u r i s h m a y  
qolganligidan  o qarib   kctadi.
B u n d a y   h o l a t n i   k o ' p  
holiarda.  shifokor  yoki  tish
doktori  qabulida  h a m d a   sa- 
„
, 
. 
. ,  
•  , 
,  - 
69-rusm.  Hu  yeraa
molyot  salon id a1  u m n d a   bi-  qariyatlilik  holati  egallangan.
r i n c h i   m a r i a   u c h a y o t g a n  
o d a m la ra a   kuzatish  m u m ­
kin.
Y u ristlar  o ra s id a   h a m   s h u n d a y   v aziyatni  k uzatish 
m u m k i n :   p r o k u r o r   va  o q l o v c h i   ik k alo v in in g   q o 'l l a r i  
ko 'kraklarida.  a m m o   p r o k u ro r  q o ’lining  panjalari  m u sh t 
h o latid a ,  o q lo v ch in in g   b a rm o q la r i  esa  q o 'lin in g   yclka 
qismini  ushlagan  holatda  boMadi.  Q o ‘llam i  challshtirish 
bilan  bog'liq  b u n d a y   ho latla r  ijtimoiy  m a q o m   xarakteriga 
t a ’sir  ko 'rsatad i.  Y uqori  ijtimoiy  m avqega  cga  b o ’lgan 
o d a m   unga  h ozirg ina  ta q d im   e tilg a n   o d a m l a r   g u ru h i 
ishtirokida  o ’zining  ustunligini  qo 'llarini  d o im   ko 'k rakda 
c h a l i s h t i r g a n   h o l a t d a   t u ti b   t u r i s h i   b ila n   t a ' k i d l a s h i  
m u m k in .  Aylaylik.  b o s h q a ru v c h ig a   rasm iy   q a b u ld a   u 
ilgari  t a n im a g a n   bir  n e c h a   yangi  x o d im larn i  e n d ig in a
91

---

tanishtirishdi.  B o sh q a ru v c h i  bu  v aqtda  d o m i n a n t   q o ' 
silk ish   ( y o k i  s iq i s h )   b ila n   q u t l a b ,   u l a r d a n   ijtim o ij 
m a y d o n   masofasiga  oldinga  siljiydi,  q o'llarini  esa  bosh lie 
u c h u n   xarakterli  b o 'lg an   holalga  q o 'y ib   belida  (o rq a sid a ’ 
t u ti b   t u r a d i   (
42-rasm
).  Y o k i  b o ' l m a s a ,   b itta   q o 'l n  
c h o 'n ta k k a   solib  turadi.  Boshliq  asabiylashgani  u c h u r 
qo 'llarini  challshlirgani  yo 'q.  Shirkatning  yangi  a 'z o la r  
ra h b a r   bilan  q o 'l  berib  s o 'ra s h g a n d a n   s o 'n g   to'liq  yok 
q is m a n   chalLshtirilgan  q o 'l l a r   h o latini  q abul  qilishadi 
C h u n k i   u l a r   y u q o r i   m a n s a b d o r   s h a x s   i s h t i r o k i d s  
turganligi  bilan  xaraktcrlanadi.  Boshqaruvchi  h a m ,  yang 
x o d im la r   h a m   u  yoki  bu  h o latn i  bajarayotib  o 'z la r in  
qulay  his  qiladilar,  c h u n k i  h a r   biri  u lar  orqali  o ' z   ijtimoh 
m avqeini  atrofidagilarga  nisbatan  nam oyish  qilishm oqda 
Agar  b oshqaruvchi  yosh.  istiqbolli  va  o 'z   mavqeyiga  k o 'n  
bosh  b o sh qaru v ch idan   kani  b o 'lm a g a n   b o 'lim   boshlig4 
bilan  tanlshsa,  nim a  sodir  bo'ladi?  Bu  yerda  bo'lay otg ai 
h o la tn i  q u y id ag ic h a   ta x m in   qilish  m u m k in k i,  ikkalov 
h a m   q a t'iy a tlik   b ila n   q o 'l   s il k is h g a n d a n   s o 'n g .   yost 
a d m i n i s t r a t o r l a r   b o s h   b a r m o q l a r i n i   v c r t i k a l   t a r
т а 
k o 'tarib   q o'llarini  ko'kragida  chalishtiradi  (
7()-rasm
).  Bi