Savollar:
1.Amerika deskriptiv tilshunosligning paydo bo’lish sabablarini ayting?
2. Nima uchun Amerikada structural tilshunoslik maktabi paydo bo’ldi?
3. Deskriptiv tilshunoslikning erishgan yutuqlarini ko’rsating?
4. Nima sababdan til bilan shu til egasi bo‘lgan xalq uzviy aloqadadir?
5.Nima uchun halq tarixidagi har bir voqea, urf-odatlari, turmush tarzi uning tilida aks etadi?
6. Nima sababdan toponim, etnonim, etnotoponimlarni xalq tarixini inobatga olmay turib tilni o‘rganib bo‘lmaydi?
7. Nima sababdan tilshunoslik etnografiya bilan ham uzviy aloqada bo’ladi?
8. Tilning shu til egasi bo‘lgan etnos madaniyatiga munosabatini, tilning funksiyalanish va rivojlanish jarayonida til bilan etnomadaniyat, etnopsixologik omillar o‘rtasidagi aloqani o‘rganishga ehtiyoj tufayli qaysi yo‘nalish vujudga keldi?
9. Etnolingvistika qachon va qayerda paydo bo’ldi?
10. Amerika hindulari tillarining genetik qarindoshligini aniqlash masalasi qaysi fanda o’rganiladi?
GLOSSARIY
Til- til egasi bo‘lgan xalq uzviy aloqadadir.
Xalq- tarixidagi har bir voqea, urf-odatlari, turmush tarzi uning tilida aks etadi.
Til- bilan shu til egasi bo‘lgan etnos o‘rtasida qanday mustahkam aloqa mavjud bo‘lsa, ularni o‘rganuvchi tilshunoslik bilan xalq tarixi va etnografiya o‘rtasida ham shunday aloqa bor.
Xalq- elatning ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy va siyosiy hayotida ro‘y bergan har bir o‘zgarish uning tilida ham o‘z ifodasini topadi.
Xalq tarixi- uchun tarixiy hujjatlar, arxeologik yodgorliklar guvohlik berolmagan taqdirda ham, uning tili qimmatli materiallar berishi mumkin. Ayniqsa, toponim, etnonim, etnotoponimlarni xalq tarixini inobatga olmay turib o‘rganib bo‘lmaydi. SHu bilan birga, tilshunoslik etnografiya bilan ham uzviy aloqadadir.
Etnos- malaniyatGA munosabatini, tilning funksiyalanish va rivojlanish jarayonida til bilan etnomadaniyat, etnopsixologik omillar o‘rtasidagi aloqani o‘rganishga ehtiyoj tufayli etnolingvistika yo‘nalishi vujudga keldi.
Etnolingvistika- atamasi grekcha etnos – xalq, qabila va lingvistika so‘zlaridan olingan bo‘lib, mustaqil lingvistik yo‘nalish sifatida XIX asrning 70-yillarida SHimoliy, keyinroq Markaziy Amerikadagi hindu qabilalarining tili, madaniyati, urf-odatlarini o‘rganishning kuchayishi bilan paydo bo‘ldi.
Etnolingvistikaning mustaqil lingvistik yo‘nalish- sifatida shakllanishida Amerika tilshunosi, etnografi F.Boas va uning o‘quvchilarining xizmati katta. Ular yo‘nalishning muammolar doirasini va tadqiqot metodlarini belgiladilar.
Etnolingvistika muammolaridan- eng muhimi sifatida Amerika hindulari tillarining genetik qarindoshligini aniqlash masalasi qaraldi.
Tillarning tasnifidan- tashqari, yana tillarning va madaniyatlarning o‘zaro ta’siri, bilingvizm masalalari, til taraqqiyotiga ijtimoiy madaniyatning ta’siri kabi muammolar ham etnolingvistikaning o‘rganish doirasiga kiritildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |