Тузувчи : Файзуллаева Н

 
 
Qisqacha xulosalar 
AD-AS modeli umumiy makroiqtisodiy muvozanat modeli bo’lib milliy bozorni qisqa va 
uzoq muddatga tahlil qilish imkonini beradi. AD-AS modeli iqtisodiy tebranishlarni tahlil qilish 
va baholash uchun asos yaratadi. 
Yalpi talab – uy xo’jaliklari, korxonalar, hukumat va chet ellik xaridorlarning baholarning 
ma’lum darajasida iqtisodiyotda ishlab chiqarilgan yakuniy tovarlar va xizmatlarning umumiy 
hajmiga bo’lgan talabidir. 
Baholar darajasi va talab qilingan milliy mahsulot hajmi o’rtasidagi bog’liqlikni ifoda 
etuvchi chiziq Yalpi talab egri chizig’i deb ataladi AD egri chizig’i trayektoriyasini pulning 
miqdoriy nazariyasi tenglamasi bilan hamda baho omillari bo’lgan foiz stavkasi samarasi, boylik 
samarasi va import xaridlari samarasi bilan izohlash mumkin. Bahodan boshqa omillar ta’sirida 
AD egri chizig’i o’ngga yoki chapga siljiydi. 
AS egri chizig’i keyns, oraliq va klassik kesmalarni o’z ichiga oladi. Uzoq muddatli 
davrlarda AS egri chizig’i vertikal, qisqa muddatga esa gorizantal bo’ladi. Shuning uchun AD 
dagi o’zgarishlar ishlab chiqarish hajmi, bandlik hamda baholar darajasiga bu kesmalarda 
turlicha ta’sir ko’rsatadi. Yalpi talab va Yalpi taklif hajmlari o’zaro mos kelgan, ya’ni AD va AS 
5
Б.Ю.Ходиев, А.Ш.Бекмуродов, У.В.Ғофуров, Б.К.Тухлиев. Ўзбекистон Республикаси Президенти Ислом 
Каримовнинг «Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг 
йўллари ва чоралари» номли асарини ўрганиш бўйича ўқув қўлланма. – Т.: Иқтисодиёт, 2009. , 14- б. 

---

83 
egri chiziqlari kesishgan nuqta makroiqtisodiy muvozanat nuqtasi, unga mos keluvchi baholar 
darajasi baholarning muvozanatli darajasi deb aytiladi. 
AS egri chizig’i ishlab chiqarishga jalb qilingan resurslar hajmi ko’payishi hamda 
yangi texnologiyalarning kiritilishi hisobiga o’ngga siljiydi. Bu holat iqtisodiy o’sish deb 
ataladi. AS egri chizig’ining chapga siljishi stagflyatsiyadan dalolat beradi.
Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining yuzaga kelish sababini Yalpi talab va Yalpi taklif 
o’rtasidagi muvozanat buzilishi bilan izohlash mumkin.