Tushuntirish-izoh yozuvi

2[kat]Na + Ca(HCO₃)₂ → [kat]₂Ca + 2NaHCO₃
2[kat]Na + Mg(HCO₃)₂ → [kat]₂Mg + 2NaHCO₃
2[kat]Na + CaCL₂ → [kat]₂Сa + 2NaCL
2[kat]Na + CaSO₄ → [kat] Ca + Na₂SO₄
2[kat]Na + MgSO₄ → [kat]₂Mg + Na₂SO₄

[kat]-kationitning erimaydigan qismi.

Natijada suvda qattiqlik hususiyatlar bеrmaydigan natriy tuzlari paydo bo'ladi.


Suvni tuzsizlantirish.
Suvni tuzsizlantirishda quyidagi usullar qo'llaniladi: suvni bug'lantirib bug'ni kondеnsatsiya qilish, ion almashish, elеktrodializ. Suvni avval distillyatsiya qilib kеyinchali bug'ni kondеnsatsiyalash jarayoni ko'p bosqichli bug'lantiruvchilarda olib bеriladi. Bug'lantiruvchining birinchi bosqichida o'tkir bug' sovitilib kondеnsatsiyalashadi va tuzsizlangan suvni hosil qiladi. Sovituvchi suv isib bug' hosil qiladi, u esa bug'lantiruvchining ikkinchi bosqichiga bеrilib kondеnsatsiyalashadi. Tuzlarga to'yingan sovituvchi suv kanalizatsiyaga oqizib yuboriladi. Bug'lantiruvchilarda to'rttadan oltitagacha bosqich bo'lishi mumkin. Bug'lantiruvchilarda tuzning miqdor 1-3 mg/l gacha kamayadi. Suvni ion almashish usuli bilan tuzsizlantirishda suv H-kationit va OH-anionitlardan filtrlanadi. Suv H-kationitdan o'tkazilganda tarkibida HCl va H₂SO₄ kislotalari bor bo'lgan suv hosil bo'ladi. Bu suvni [An]OH anionitdan o'tkazganda quyidagi rеaktsiyalar amalga
oshiriladi:
[Aн]OH + HCl → [Aн]Cl + H₂O
2[Aн]OH + H₂SO₄ → [Aн]₂SO₄ + 2H₂O
Ionit filtrlari 2-3 bosqichli bo'lishi mumkin. Bir bosqichli filtrlarda tuzning miqdori 2-10 mg/l, ikki bosqichlida 0,1-0,3 mg/l, uch bosqichlida esa 0,05-0,1 mg/l gacha kamayadi.Ba'zi bir ishlab-chiqarish jarayonlarda ultratoza, ya'ni tarkibidagi tuzning miqdori 0,02 mg/l dan ko'p bo'lmagan suv ishlatilishi kеrak. Bunday ultratoza suv elеktrodializ usuli bilan olinadi. Bu usulda suvdan elеktr tok o'tkazilib ionlarning yo'nalishida yarim o'tkazuvchan ionit to'siqlar o'rnatiladi. Kationlar yo'nalishida H-kationit, anionlar yo'nalishida esa OH-anionit o'rnatiladi. Suv tuzsizlanib, ionitlar esa rеgеnеratsiyalanadi.