Tushintirishxat I

Kremniy dioksidi
Kremniy dioksidi SiO2 ning nanozarrachalari hayratlanarli darajadagi xossaga ega: agar ularni qandaydir material sirtiga qoplansa, ular sirt molekulalari bilan birlashib, sirtga kir va suv yuqmaydigan bo'lib qoladi. Bu zarra yordamida yasalgan nanoqoplamaning o'z- o'zini tozalash xossasi oyna, plitka, yog'och, tosh va boshqalarni turli ta'sirlardan himoya qiladi. Ifloslik zarralari himoya qatlamining ichiga kirolmaydi va yopisha olmaydi, suv esa osonlikcha undan oqib barcha kirlarni yuvib ketadi.
Nanotexnologlar qanday qilib, faqatgina yog'och va toshlarnigina himoyalashni emas, balki siz va bizlarning kiyimlarimizni saqlashni ham o'ylab topishdi.
Mato iplariga chuqur kirib boruvchi, SiO2 nanozarrasini bir litr suvdagi aralashmasi 5-30 kv.m. yuzali matoga ishlov berish uchun etarlidir. Matoga qoplama tortilgandan so'ng havoni yaxshi o'tkazadi, lekin namlikni o'tkazmaydi. SHundan keyin qiyin yuviladigan kofein, moy, loy dog'lari to'g'risida o'ylashni unutsak ham bo'ladi. Bu qoplama ishqalashga chidamli, egiluvchan, quyosh nuridan, issiqdan va yuvishdan buzilib qolmaydi
Metall zarralarining 10nm dan kichik bo'laklari klasterlar deyiladi. Ular yuqori kimyoviy faollikka ega bo'lib, boshqa moddalar bilan amalda hech qanday qo'shimcha energiyasiz reaksiyaga kirishishadi. Bunday zarralarning ortiqcha energiyalari nanozarra sirtlaridagi atomlarni kompensatsiyalanmagan bog'lari hisobiga paydo bo'ladi deb tushuntiriladi. Gap shundaki, nanozarralarning sirtidagi atomlar sonining, nanozarradagi barcha atomlar soniga nisbatan ulushi oddiy kompakt moddadagiga nisbatan juda yuqoridir va nanozarralaring o'lchami kichiklashgan sari sirtdagi atomlar ulushi ortib boraveradi. Mos holda nanozarra to'la energiyasidagi sirtiy atomlarning ulushi ham ortadi.

Nanozarrachada (chapdagi rasm) atomlarning ko'pchilik qismi uning sirtida yotadi, kompakt moddada esa (o'ngdagi rasm) ular modda ichida bo'ladi