Турмуш, тенгсизлик даражаси ва инсон тараққиёти

3. 2019 йилга келиб, саводхонлик даражаси бўйича 1-ўринга чиққан давлат қайси?

• Агар сиз ривожланган мамлакатда яшасангиз, эҳтимол сиз ўқиш ва ёзишни мактаб пайтингиздаёқ бошлагансиз. Аммо баъзи ривожланмаган мамлакатларда 15 ёшга тўлгандагина ёзиш ва ўқишни ўрганишган. Бу эса ачинарли ҳолат. Умуман олганда, глобал саводхонлик даражаси жуда юқори. 15 ёшгача бўлган барча эркак ва аёлларнинг саводхонлик даражаси 86,3% ни ташкил қилади. 15 ёш ва ундан катта эркакларнинг саводхонлик даражаси 90 фоиз, аёлларники эса 82,7 фоиздан ташкил топган. Ривожланган давлатларда умумий саводхонлик даражаси 99,2% га эга. Дунёнинг ривожланган давлатларида эркакларнинг саводхонлик даражаси анча юқори. Шимолий Кореяда энг юқори саводхонлик даражаси 100% деб қайд этилган.

Латвиянинг саводхонлик даражаси эса 99,9% ни ташкил қилиб, саводли мамлакатлар рўйхатидан 2-ўринни эгаллаган.

• Латвиянинг саводхонлик даражаси эса 99,9% ни ташкил қилиб, саводли мамлакатлар рўйхатидан 2-ўринни эгаллаган.
• Эстония, Литва, Озарбайжон, Польша, Қозоғистон, Тожикистон, Арманистон, Украина ва Грузия аҳолисининг саводхонлик даражаси 99,8% га тенг.
• Саводхонлик даражаси 99% ва ундан юқори бўлган бошқа давлатлар қаторига қуйидагилар киради:
• Беларусия Россия Словения Куба Туркманистон Словакия Ўзбекистон Палау Қирғизистон Тонга Молдова Малдив ороллари Хорватия Италия Кипр Венгрия Самоа Тринидад ва Тобаго.
• 2019 йил саводхонлик даражаси Шимолий Корея

• Аҳоли турмуш сифатини акс эттирадиган биринчи халқаро кўрсаткичлар тизими 1960 йилда БМТ томонидан ишлаб чиқилди.
• Ана шу тизимнинг охирги варианти 1978 йилда ишлаб чиқилган бўлиб, 12 та асосий кўрсаткичлар гуруҳини қамраб олган:

1) аҳолининг демографик хусусияти (туғилиш, ўлим, касалланиш, умр давомийлиги ва ҳоказолар);

• 1) аҳолининг демографик хусусияти (туғилиш, ўлим, касалланиш, умр давомийлиги ва ҳоказолар);
• 2) турмушнинг санитария-гигиена шароитлари;
• 3) озиқ-овқат маҳсулотларининг истеъмол қилиниши;
• 4) турар жой шароитлари ва узоқ муддат фойдаланиладиган истеъмол неъматлари (автомобиль, музлаткич, телевизор ва ҳоказолар) билан таъминланганлик;
• 5) таълим ва маданият;
• 6) иш билан бандлик ва меҳнат шароитлари;
• 7) аҳолининг даромадлари ва харажатлари;
• 8) турмуш қиймати ва истеъмол нархлари;
• 9) транспорт воситалари;
• 10) дам олишни ташкил этиш, жисмоний тарбия ва спорт;
• 11) ижтимоий таъминот;
• 12) инсон эркинликлари.