Turizm va mehmonxona xo’jaligi” kafedrasi o’zbekiston iqtisodiyoti fani bo’yichA

O‘zbekiston shahar va qishloq aholisi dinamikasi, 1-yanvar holatiga, mln. kishi

Yillar	Shahar aholisi	Qishloq aholisi
2000	9,2	15,6
2003	9,4	16,1
2005	9,5	16,6
2010	14,6	13,9
2013	14,4	14,6
2014	15,5	14,9
2015	15,7	15,3
2016	16,0	15,6
2017	16,2	15,9

Aholi respublika bo‘ylab notekis joylashgan. Aholining asosan vohalarda to‘planishi sabablarini tog‘, cho‘l, adir iqlimi, tabiiy sharoitning o‘ziga xosligi bilan izohlash mumkin. Cho‘l zonalarida aholi nihoyatda tarqoq. O‘zbekistondagi ba’zi hududlar (masalan, Andijon, Xorazm viloyatlari) aholisining zichligi jihatidan ko‘plab mamlakatlardan oldinda turadi.

Urbanizatsiya jarayoni ilgari juda sust kechgan bo‘lib, 1980-yildan boshlab shahar va qishloq aholisi o‘rtasidagi nisbat deyarli o‘zgarmasdan keldi. Ammo o‘tgan o‘n yillikning ikkinchi yarmidan bu boradagi vaziyat jiddiy o‘zgardi. Hozirga kelib shahar aholisi qishloq aholisidan ko‘proqni tashkil etadi.

Demografik vaziyatga ta’sir ko‘rsatadigan omillardan yana biri aholi orasidagi o‘lim darajasidir. O‘zbekistonda o‘limning umumiy koeffitsienti har 1000 aholi hisobiga 4,9 kishi. Bu MDHga kiruvchi davlatlar orasida eng past ko‘rsatkichlardan biri. 1 yoshgacha go‘daklar o‘limining jiddiy kamaytirilishi bu ko‘rsatkichga ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Hozirgi paytda 1 yoshgacha go‘daklar o‘limi har 1000 kishiga 10,7 ga teng bo‘lib turibdi.