Turizm va iqtisodiyot

I)Ichki investitsiyalar.

a) Davlat Investitsiyasi — davlat byudjeti va moliya manbalari hisobidan kiritiladi;

b) Xususiy Investitsiya — xususiy, korporativ xoʻjalik va tashkilotlar, fuqarolar mablagʻlari, shu jumladan, shaxsiy va jalb qilingan mablagʻlar hisobidan qoʻyiladi.

II)Tashqi investitsiyalar. Xorijiy davlatlar, banklar, kompaniyalar, tadbirkorlar tomonidan kiritiladi

Intellektual investitsiyalar- mutaxassislarni tayyorlash, tajriba, ilmiy tekshirish, litzensiya va nou-xou berish, avtorlik huquqi va boshqalar.

Qoʻyilish shakliga qarab moliyaviy (portfel) va real (ishlab chiqarish) ga boʻlinadi.

Moliyaviy (portfel) I. — aksiya, obligatsiya va boshqalar qimmatli qogʻozlarni sotib olishga qoʻyiladigan kapital

Real — moddiy ishlab chiqarish . (sanoat, q.x., qurilish va b.) soxasiga, moddiy-ashyoviy faoliyat turlariga uzok, muddatli mablagʻlar qoʻyish shakllarida amalga oshiriladi.

1.2 Investitsiyalarga ta’sir qiluvchi omillar Investitsiya mamlakat iqtisodiyotini o‘stirish va rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan mexanizmlarni ta’minlaydi. Kapitalni joylashtirish shakllari turlicha bo‘lib, qator omillar asosida farqlanadi, ya’ni kapital pul va buyum ko‘rinishdagi kapitalga bo‘linganligi uchun ushbu jihatlardan kelib chiqqan holda investitsiyalarni moddiy-buyumlar va pul ko‘rinishidagi investitsiya turlarga ajratish mumkin.
Moddiy–buyumlar ko‘rinishidagi investitsiyalarga ko‘rilayotgan ishlab chiqarish
va noishlab chiqarish obyektlari, mashina va uskunalar, moddiy zaxirani ko‘paytirish uchun olingan tovarlar tushuniladi.Pul ko‘rinishdagi investitsiyalarga investitsiyali tovarlarni ishlab chiqarishni ta’minlaydigan moddiy–buyumlar ko‘rinishdagi investitsiyalarga yo‘naltirilgan pul mablag‘lari tushuniladi.
Investitsiyalar- aniq yoki noaniq, lekin ehtimoli bor risklar sharoitida kapitalni
muayyan jarayonlarga, muayyan vaqtga bog‘lash bo‘lib, uning joriy qiymatini
saqlash, kapitallashtirish va jamg‘arilishini ta’minlash maqsadida moliyaviy va real
aktivlarga maqsadli qo‘yilma qilish jarayonidir. Demak, investitsiya tushunchasining mohiyatini yoritganda uni jamg‘arish, qo‘yish va daromad olishdan iborat dinamik jarayonni olib qarash lozim. Investitsiyaning bunday doiraviy harakati asosan investitsion faoliyat orqali amalga oshiriladi. Ko‘plab mamlakatlar xorijiy qo‘yilmalarni jalb etish maqsadida imtiyozli sharoitlarni yaratadi, xususan kapitallarni saqlash va zararlarni qoplashni kafolatlaydi, imtiyozli soliq olishni kiritadi va foydani xorijga erkin o‘tkazishga ruxsat beradi, olingan daromadlar va oshqalarni qayta investitsiyalashga sharoitlar yaratadi.

Moliyaviy resurslarning turlariga qarab investitsiyalar quyidagicha shakllarda

bo‘ladi:
- shaxsiy mablag‘lar, depozitlar, ulushlar, aksiyalar, obligatsiyalar va boshqa
qimmatbaho qog‘ozlar;

- harakatdagi (asbob uskunalar va boshqa moddiy boyliklar) va ko‘chmas

(binolar, inshootlar, kommunikatsiya va boshqa boyliklar) mol-mulklar;

- mualliflik huquqlari, nou xau va boshqa (aqliy) boyliklar;

- yerdan, tabiiy boyliklar va boshqa mol mulklardan foydalanish huquqlari
(nomoddiy aktivlar qiymati).

Shuni alohida ta’kidlash lozimki, shakllaridan qat’iy nazar investitsiyalar

kapitalni jamg‘arish jarayonining natijasi hisoblanadi. Jamg‘arish investitsiya
qo‘yishning asosi bo‘lib, u qo‘yiladigan investitsiyalarning hajmini belgilaydi.

Investitsiya jarayonining subyektlarini quyidagicha turkumlash maqsadga

muvofiq:
1) buyurtmachilar;
2) investorlar;
3) investitsiya faoliyati obyektlaridan foydalanuvchilar;
4) pudratchilar;
5) ish bajaruvchilar;
6) tijorat, qo‘shma, xususiy va xorijiy banklar;
7) sug‘urta kompaniyalari;
8) investitsion fondlar;
9) ta’minotchilar.