Turistik zonalar bosh rejasi xorijiy kompaniyalar ishtirokida ishlab chiqilmoqda

Turistik va rekreatsion zonalarning xususiyatlari [tahrirlash | kodni tahrirlash] Turistik va rekreatsion zonalar boshqa turdagi maxsus iqtisodiy zonalardan farq qiladi: belediyeler hududining bir yoki bir nechta qismida yaratilishi mumkin. yaratilish vaqtida ularda fuqarolar va yuridik shaxslar foydalanishda bo'lgan er uchastkalari bo'lishi mumkin. turistik va rekreatsion zonalarda infratuzilma ob'ektlari, uy-joy fondi va boshqa mulkchilik shaklidagi boshqa ob'ektlar, shu jumladan xususiy bo'lishi mumkin. er uchastkalari alohida muhofaza qilinadigan hududlarning erlariga tegishli bo'lishi mumkin.Maqola

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Jump to navigationJump to search

Maqola — publitsistik janr. Maqolada ijtimoiy hayot hodisalari chuqur tahlil qilinib, nazariy va ommaviy jihatdan umumlashtiriladi, davlat siyosati, iqtisodiyot, texnika, fan va madaniyatda erishilgan yutuqlar, ilg’or ish tajribalari ommalashtiriladi, xalq xo’jaligidagi nuqsonlar tanqid qilinadi. Matbuotda bosh Maqola, nazariy va targ’ibot Maqola, muammoli Maqola keng qo’llanadi. Bosh Maqola (yoki tahririyat tomonidan yoziladigan Maqola) tahririyatning eng masʼuliyatli Maqolasi bo’lib, unda ichki va xalqaro hayotga doir muhim masalalarni o’quvchilar ommasiga yetkazish vazifasi qo’yiladi. Bunday Maqola muayyan masala yuzasidan yo’l-yo’riq ko’rsatishi, mavjud kamchiliklarni ochib tashlashi, har bir ishning asosiy haqiqiy yulini belgilab berishi loziMaqola Prezident farmonlari, Oliy Majlis qonunlari, Vazirlar Mahkamasi tomonidan qabul qilinadigan davlat va hukumat hujjatlari, qarorlari, qonunlari davrning dolzarb masalalari bosh Maqolada ochib beriladi. Nazariy Maqola va targ’ibot Maqolaning asosiy vazifasi mustaqillik, milliy g’oya, istiqlol mafkurasining asoslari va prinsiplarini; ilmiy Maqolaning vazifasi fan, madaniyat, texnika yutuqlarini tushuntirish, ommalashtirish, o’quvchining g’oyaviy, ilmiy saviyasini oshirishdan iborat. Muammoli Maqola munozara va bahsla-shuv mazmunida bo’lib, unda biror masala yuzasidan muallif o’z qarashlarini o’rtaga tashlaydi.

O’zbekistonda Maqola janri tarixi, asosan, „Turkiston viloyatining gazeti“ bilan bog’liq. Unda ijtimoiysiyosiy hayotning turli sohalari o’z ifodasini topgan (Furqat, Ibrat, Hakimxon va boshqalar). Keyinchalik taraqqiyparvar o’zbek milliy matbuotida Hamza, Ab-dulla Avloniy, Abdulla Qodiriy va boshqa o’z Maqolalari bilan ishtirok etishgan. Hozirgi ommaviy vositalarida Maqolaning hamma turlarida materiallar berib boriladi.maqola bu dolzarb mavzularni yorituvchi nashrdir.

Maqola istilohi keng maʼnoda gazeta, jurnal, radio, televideniya, shuningdek, to’plamlardagi ilmiy asarlarga nisbatan ham qo’llanadi.

Maqolalar uch tarkibiy qismdan iborat bo‘ladi: 1. Kirish — bunda tanlangan mavzuning dolzarbligi belgilanadi. 2. Asosiy qism — muallif tomonidan rejalangan fikr, muammo yoki yangilik bayon qilindi. 3. Xulosa — mavzu yuzasidan muallifning xulosalari, tavsiyalari beriladi.

Maqolalar ilmiy yoki publitsistik uslubda, adabiy til meʼyorlariga to‘liq amal qilingan holatda yoziladi. Maqola yozishda maqolaning mavzusini belgilash va unga sarlavha tanlash ham muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolaning sarlavhasi qisqa, lekin eʼtiborni jalb qiladigan va, albatta, maqolaning bosh mavzusini yoritib beradigan bo'lishi lozim. Maqola Bundan tashqari, maqolalarda muallif haqida qisqacha maʼlumot va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati ko‘rsatiladi.^[1]

Turizm — mamlakat iqtisodiyotining strategik tarmog‘i

 For print

• 
  27.08.2019
  

Jonajon O‘zbekistonim, mangu bo‘l omon! 

 

Keyingi yillarda O‘zbekistonda turizm industriyasini rivojlantirish, shu jumladan, imkon qadar qulaylik yaratish, tarmoqning raqobatbardoshligini yanada oshirish, ko‘rsatiladigan xizmatlar sifatini yaxshilash va jahon bozorida milliy turistik mahsulotni faol tanitib borish bo‘yicha izchil chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.

 

Tizimli ishlar turistlar oqimini oshirish, infratuzilmani modernizatsiyalash, viza rejimini erkinlashtirish borasida sezilarli natijalarga erishishga muvaffaq bo‘lindi. Masalan, eng liberal viza rejimlari reytingida O‘zbekiston MDH mamlakatlari orasida ikkinchi o‘rinni egalladi.

 

Joriy yilning o‘tgan olti oyi mobaynida yurtimizga 3 million nafardan ortiq sayyoh tashrif buyurdi. Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning shu davrida 2,3 million nafarni tashkil etgan bo‘lib, 31 foizga oshdi. Natijada turistik xizmatlar eksporti 28 foizga oshib, 590,5 million dollarni tashkil etdi.

 

Bunday tendensiya va miqdoriy natijalar ham turizm infratuzilmasi ob’ektlari rivojiga ta’sir ko‘rsatmoqda. Jumladan, xorijiy turistlar mamlakatimizda uzoqroq vaqtga qolayotganligi tufayli ularni joylashtirish bilan bog‘liq masalalar ko‘paydi, bu esa turizm infratuzilmasi ob’ektlaridagi bandlikka ham ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Aholini turizm sohasidagi tadbirkorlik faoliyatiga keng jalb qilish borasida olib borilgan ishlar natijasida joriy yilning o‘tgan davrida 364 yangi oilaviy mehmon uylari tashkil etilib, ularning umumiy soni 472 taga yetgan.

 

Tadbirkorlar tomonidan turizm sohasiga 191,7 milliard so‘m investitsiyalar kiritilishi evaziga 1 ming 142 ta yangi ish o‘rni yaratildi. Hozirgi kunda 23 ming xonaga ega jami 1 ming 46 ta sayyohlar va mehmonlarni qabul qiladigan joylar faoliyat ko‘rsatmoqda. Shuning 107 tasi joriy yil birinchi yarmida barpo etildi.

 

Aholini turizm sohasidagi tadbirkorlik faoliyatiga keng jalb qilish borasida olib borilgan ishlar natijasida joriy yilning o‘tgan davrida 364 ta yangi oilaviy mehmon uylari tashkil etilib, ularning umumiy soni 472 taga yetkazildi.

 

Erishilgan bunday ko‘rsatkichlarning zamirida turizm sohasining huquqiy asoslarini mustahkamlashga qaratilgan bir qator farmon va qarorlarda belgilangan vazifalar ijrosining to‘liq ta’minlanayotganligini hamda yaqinda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasining “Turizm to‘g‘risida”gi qonunining hayotga tatbiq etilayotganligini ko‘rishimiz mumkin.

 

Shu bilan birga, bu sohada ham qator muammolar ham mavjud. Buxoro shahridagi tarixiy obidalarni aylanish davomida turkiyalik sayyoh bilan suhbatlashdim. O‘zbekcha-turkcha aralash mamlakatimiz haqida, turistlarga yaratilayotgan sharoitlar haqida to‘lib-toshib gapirib berdi. Shu bilan birga turizmni rivojlantirish bo‘yicha bir-ikki takliflar ham bildirdi.

 

– Antaliyada va shunga o‘xshash kurort shaharlarda turistlarga bir tur davomida kompleks dastur taklif etishadi va unga umumiy xarajat stavkasi belgilanadi. Masalan, transport, ovqatlanish, suv havzalari, tarixiy ob’ektlarga tashrif, gid xizmati va hokazo. Bu yerda har bir obidaga borganda biz alohida pul to‘ladik, u yerdagi qo‘shimcha xizmatlarga ham boshqa to‘lov amalga oshirilar ekan. Buxoro, Samarqand, Xiva kabi shaharlardagi tarixiy obidalar vakillari o‘zaro kelishib, mahalliy va xorijiy shaxslar uchun bitta to‘lov tizimini joriy etish mumkin. Masalan, bizda bu bir martalik maxsus kartochkalar ko‘rinishida tatbiq etilgan, – dedi sayyoh.

 

Aylanish davomida yana shunga guvoh bo‘ldimki, tarixiy obidalarda ishlayotgan gidlarning aksari faqat o‘zbek tilida so‘zlashuvchilardan iborat, bu ichki turizm uchun asqatar. Ammo xorijliklar uchun tarjimon o‘z yo‘liga, shu me’moriy obida tarixi, arxitekturasi va boshqa masalalar bo‘yicha ma’lumot bera oluvchi chet tilini biladigan gidlar kerak. Qo‘shimcha ravishda, har bir obida uchun audiogidlar tashkil qilish kerak. Mazkur audiogidlar dunyoning asosiy bir necha tillarida turistlar uchun obidalar haqida so‘zlab tursa, ko‘rinayotgan meros ortida yana qanday tarix borligini ko‘rsatib bergan bo‘lardi.

 

Shuni ham ta’kidlash joiz, aloqador vazirliklar va idoralar mamlakatimiz turizmi salohiyatini oshirishda yetarlicha faollik ko‘rsatmayapti. Misol uchun, Madaniyat vazirligi uzoq vaqt mobaynida O‘zbekiston muzey va teatrlarining turistlar uchun jalb etuvchanligini oshira olmaganligini, muzey faoliyatiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy eta olmaganligini aytish mumkin.

 

Shuningdek, transport infratuzilmasidan foydalanish imkoniyati va uning qulayligi hali ham hal etilmay qolmoqda. Aviachiptalarga narx qo‘yish, temir yo‘l transporti xizmatlari narxi va sifati o‘rtasidagi farq, ichki avtotransport yo‘nalishlari tarmog‘ining rivojlanmaganligi ko‘plab savollar tug‘dirmoqda. Temir yo‘l, avia va avtotransport chiptalarini onlayn bronlash tizimi hozirgi kunga qadar joriy etilmagan. Bu omillar ichki va tashqi turizm rivojiga jiddiy to‘sqinlik qilayotganligi shubhasiz.

 

Joriy yilning 13 avgust kuni davlatimiz rahbari tomonidan imzolangan “O‘zbekiston Respublikasida turizm sohasini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmon sohaning rivojlanishi uchun tom ma’nodagi tarixiy qaror bo‘ldi.

 

Chunki mamlakatimiz tarixida ilk bor “Ochiq osmon” rejimi joriy etilishi belgilandi. Unga ko‘ra, 2019 yil 1 oktabrdan boshlab “Qarshi”, “Nukus” va “Termiz” xalqaro aeroportlarida “beshinchi havo erkinligi”ni qo‘llagan holda, shuningdek, “Buxoro” xalqaro aeroportida “beshinchi havo erkinligi”ni xorijiy davlatlar fuqarolarini tashishda qo‘llagan holda “Ochiq osmon” rejimi joriy etiladi.

 

Shuningdek, farmonda turizm faoliyati sub’ektlari va aviatashuvchilarning xorijiy mamlakatlardan O‘zbekistonga charter reyslarini tashkil qilish bo‘yicha xarajatlarining bir qismi har bir xorijiy turist uchun, u respublika hududida kamida besh kecha tunab qolgan taqdirda, 20 AQSh dollari, qish mavsumida esa 50 AQSh dollari miqdorida O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti va Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi huzuridagi budjetdan tashqari Turizm sohasini qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan teng ulushlarda qoplab berilishi nazarda tutiladi.

 

Farmonda Turizm sohasida tadbirkorlik sub’ektlarini qo‘llab-quvvatlashga alohida e’tibor qaratilgan bo‘lib, Toshkent shahridan tashqari respublikamizning barcha hududlarida chet el taomlariga yoki alohida yo‘nalishga ixtisoslashtirilgan mavzuli ovqatlanish shoxobchalarini, “karaoke” zallari va turistik ko‘ngilochar muassasalarni tashkil etish xarajatlarining bir qismi Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi huzuridagi budjetdan tashqari Turizm sohasini qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan qoplanishi belgilangan.

 

Mamlakatimiz turistik salohiyatini oshirishga befarq bo‘lmagan aholining oilaviy mehmon uylarini, turistlar uchun kamida besh xil xizmat ko‘rsatish turlarini tashkil etganda “Turizm mahallasi”, “Turizm qishlog‘i” yoki “Turizm ovuli” maqomini berishga oid yangiliklar kiritilmoqda.

 

Farmonning yana bir muhim jihati shundaki, respublikamizning yetib borish qiyin bo‘lgan va chekka joylarda turizm xizmatlarini ko‘rsatadigan yuridik shaxslarga bir qator soliq imtiyozlari berilishi nazarda tutilgan.

 

Mamlakatda turizm sohasini rivojlantirish va ommalashtirishga munosib hissa qo‘shgan jamoat tuzilmalari vakillariga va xorijdagi vatandoshlarga “Turizm sohasini rivojlantirishga qo‘shgan hissasi uchun” ko‘krak nishonini ta’sis etish taklifining qo‘llab-quvvatlanishi nafaqat yurtdoshlarimizni, balki xorijda yashayotgan vatandoshlarimizning ham O‘zbekistonning ulkan turistik imkoniyatlarini ochib berishda muhim omil bo‘ladi..

Turistik yo'nalish - bu sayyohlarning barcha ehtiyojlarini qondirish uchun barcha qulayliklar, qulayliklar va xizmatlarga ega markaz (hudud). Turistik manzil turistlar talab qiladigan turizmning eng muhim va hal qiluvchi elementlarini o'z ichiga oladi. Belgilangan joy - bu turistlarning juda keng guruhini jalb qilishi va qondirishi mumkin bo'lgan chegaralari aniqlangan geografik hudud. Hudud manzilga aylanishi uchun quyidagi shartlar bajarilishi kerak: · Ushbu hududda turar joy, oziq-ovqat, ko'ngil ochish (xizmatlarning ma'lum bir darajasi bo'lishi kerak) va yuqori darajada rivojlangan transport tizimi mavjudligi; · Sayyohlarni jalb qilish uchun diqqatga sazovor joylarning mavjudligi (jozibadorlik omilining mavjudligi yo'nalishlar o'rtasidagi raqobatning asosiy omillaridan biridir); · Axborotning mavjudligi (masalan, "Amadeus", "Galileo", "Worldspan", "Saber" global axborot tizimlari) va aloqa tizimlari. Belgilangan joy xususiyatlari: 1. Belgilangan joy - bu quyidagi tarkibiy qismlarning kombinatsiyasi: diqqatga sazovor joy; inshootlar; mavjudligi; qo'llab-quvvatlash xizmatlari (reklama, uni rivojlantirishni muvofiqlashtirish va boshqarish, zahiralash uchun zarur ma'lumotlar va xizmatlarni taqdim etish, uskunalar bilan ta'minlash); boradigan joyni boshqaruv xodimlari bilan ta'minlash. 2. Belgilangan joy madaniy ahamiyatga ega: tashrif buyuruvchilar manzilni jozibali deb bilishlari va sayohat qilish uchun sarflangan vaqt va pulga arziydi. 3. Maqsadni ajratib bo'lmaydigan; turizm mahsuloti ishlab chiqarilgan joyda iste'mol qilinadi va uni boshdan kechirish uchun sayyohlar boradigan joyida jismonan hozir bo'lishlari kerak. 4. Belgilangan joyning xizmatlari va qulayliklaridan nafaqat sayyohlar, balki boshqa odamlar ham foydalanadilar: mahalliy aholi va ushbu manzil xodimlari. Shunday qilib, boradigan korxonalar faqat mahalliy aholiga yoki faqat sayyohlarga yo'naltirilishi mumkin emas, ular ikkalasiga ham e'tibor qaratishlari kerak. Uchta yo'nalish mavjud. 1-tur - sayyohlarni diqqatga sazovor joylari (ta'lim turizmi), biznes muammolarini hal qilish uchun yaxshi imkoniyatlar (kongresslar, ishbilarmonlik turizmi, seminarlar, ko'rgazmalar) bilan o'ziga jalb qiladigan yirik metropoliten shaharlar yoki unga tenglashtirilgan shaharlar. 2-toifa ikkita kichik guruhga bo'linadi: turizmni maqsadli rivojlantirish markazlari - urf-odatlari, tarixi, madaniyati saqlanib qolgan qishloqlar, shaharlar; sayyohlarni jalb qilish markazlari poytaxtlar emas, balki tarixi, madaniyati va ilm-faniga ko'ra jozibadorligi yuqori bo'lgan shaharlardir. 3-tur - sayyohlar uchun maxsus qurilgan markazlar. 19. Turizm mahsuloti: tushunchasi, tuzilishi Turistik mahsulot - turistlarning sayohati davomida kelib chiqadigan ehtiyojlarini to'liq qondirish uchun zarur bo'lgan moddiy (iste'mol tovarlari), nomoddiy (xizmatlar) iste'mol qiymatlari to'plami. Turistik mahsulot uchta elementdan iborat: tur, qo'shimcha turistik va ekskursiya xizmatlari, tovarlar Tur - bu umuman mijozga sotiladigan turistik mahsulotning asosiy birligi, ma'lum bir marshrut uchun va ma'lum vaqt ichida turoperatorning mehnati mahsulotidir. Qo'shimcha turistik va ekskursiya xizmatlari - iste'molchiga uning erkin tanlovi rejimida olib boriladigan vaucher yoki voucher tomonidan taqdim etilmagan xizmatlar. Qo'shimcha xizmatlar ekskursiyaning asosiy narxiga kiritilmagan. Bunga quyidagilar kiradi: ijara, telefon, maishiy xizmatlar, pochta aloqasi, valyuta ayirboshlash, qo'shimcha ovqatlanish, jamoat transporti, ijaraga olingan mashina, buyumlarni saqlash, ko'ngil ochish, joylarni bron qilish, tijorat televidenie, videofilmlar, chiptalarni sotib olish, minibardan foydalanish va boshqalar. Ushbu xizmatlarni sayyohlar qo'shimcha haq evaziga sotib olishadi. Tovarlar - turistik mahsulotlarning o'ziga xos moddiy qismi, shu jumladan turistik rejalar va shahar xaritalari, otkritkalar, risolalar, esdalik sovg'alari, turistik jihozlar va boshqalar, hamda turistik mahsulotlarning doimiy bo'lmagan joylarda kam yoki qimmatroq bo'lgan ko'plab tovarlarni o'z ichiga olgan o'ziga xos bo'lmagan qismi. sayyohlarni joylashtirish. Turistik mahsulot tovar sifatida iste'mol qiymati, ya'ni foydaliligi yoki odamlarning ma'lum rekreatsion ehtiyojlarini qondirish qobiliyati bilan tavsiflanadi. Ba'zida turistik mahsulot "sayyohlik to'plami" tushunchasi bilan bog'lanadi - seriyaviy xarakterga ega bo'lgan individual yoki guruh rejasi bo'yicha sayohat paytida ko'rsatiladigan xizmatlarning asosiy (majburiy) kompleksi keng sotuvga qo'yiladi. Turistik to'plam to'rtta majburiy elementni o'z ichiga oladi: turistik markaz, transport, turar joy xizmatlari, transfer Turistik markaz bu uning barcha rekreatsiya imkoniyatlarini: tabiiy, madaniy, tarixiy, ekologik, etnik, ijtimoiy-demografik, infratuzilmani o'z ichiga olgan sayyohlik maskani. Transport - bu sayyohlik markaziga etib boradigan transport vositasidir. Turar joy xizmatlari - sayohat paytida turistik markazda turistga taqdim etiladigan o'ziga xos mehmonxona. Transfer - turistni mamlakatda joylashgan kelgan joydan etkazib berish pr

volume_up

content_copy

share