Turistik bozorni segmentlash

2.4. Maqsadli bozorni tanlash.

• 
  Bozorning u yoki bu segmentini maqsadli sifatda tanlashdan oldin quyidagi savollarga javob berish zarur:
  
• 
  Isteg’molchilarning ehtiyojlari va kutishlari qanday?
  
• 
  Firma ularni qondirishga qodirmi ?
  
• 
  Firma ularni raqobatchilarga nisbatan yaxshiroq qondira oladimi?
  
• 
  Bunda u qo’yilgan maqsadlarga erisha oladimi ?
  

Maqsadli bozorning jamlanishi harakatlarning aniq ketma-ketligini talab etadi.
1. Bozor segmentining potentsiali (salohiyati, iqtidori)ni aniqlash.
2. Bozorning hammabopligi va ahamiyatliligini baholash.
3. Bozor segmentining o’zlashtirish imkoniyatlari tahlili.

• 
  Bozor segmentining o’zlashtirish imkoniyatlarini tahlil qilish jarayoni quyidagilarni ko’zda tutadi:
  
• 
  tavakkal tahlili;
  
• 
  asosiy raqobatchilarning joylashuvini aniqlash;
  
• 
  raqobatchilarning yangi firma paydo bo’lishiga nisbatan imkoniy javoblarini aniqlash;
  
• 
  sotuvlar va foydaning imkoniy hajmini rejalash.
  

Bozor segmentlarining optimal miqdorini izlashda ikki uslubdan foydalaniladi:

• 
  markazlashgan (yo’naltirilgan);
  
• 
  Dispers (tarqoq).
  

Markazlashgan uslub yoki «chumoli uslubi» izchil bir segmentdan ikkinchisiga asta-sekinlik bilan o’tuvchi izlash, qidirish ishlarini ko’zda tutadi. Uslub o’zining tezligi bilan ko’zga tashlanmasa-da, ko’p xarajatlar qilinishini talab etmaydi.

Dispers yoki «ninachi uslubi» urinish va xatolar yo’li bilan amalga oshiriladi. U firmaning bozor segmentlari imkoniyat darajasiga juda ko’p (maksimal) miqdorda tezda chiqib, keyinchalik manfaatli «hosil beruvchi» bozor segmentlarini tanlab olishni ko’zda tutadi

Maqsadli bozorni tanlash
Maqsadli bozorlarni tanlab olish bir qancha turga bolinadi.
Talab hajmini olchash va bozorni segmentlarga ajratish,maqsadli segmentlarni tanlash va tovarning bozordagi mavqesi.Bozor segmentlarining aniq bir turi yoq ,bozorning holatiga yaxshi moslashish uchun bozor segmentlariga ajratishni bir necha usullarini birdaniga qollash mumkin.Bozorni quyidagi xususiyatlarga kora segmentlarga ajratish mumkin:jogrofiy,demografik,psixografik va axloqiy xususiyatiga kora.Jogrofiy xususiyati boyicha segmentlash.Bozorni jogrofiy xususiyati boyicha segmentlarga ajratish bozorni jogrofiy birliklarga davlat,hududlar,shaharlar ajratishni talab etadi.Bunda firma bir necha hududlarda faoliyat olib borishi mumkin.Demografik xususiyati boyicha segmentlash.Demografik xususiyati boyicha segmentlash bozorni demografik ozgaruvchilar asosida quyidagi birliklarga boladi,yani jinsi,yoshi,malumoti,dini va millati.Bu omil istemolchilarning guruhini farqlashga yordam beradi.
Psixografik xususiyati boyicha segmentlash.Psixografik xususiyati boyicha segmentlashda xaridorlarning jamoat sinfiga tegishlilik belgisiga qarab guruhlarga ajratishadi yani yashash tarsi va shaxsiy xususiyatlariga qarab.Xulq-atvor tamoyili orqali xarid qilishga yol,foydalanuvchi maqomi,istemol jadalligi,boglanib qolish darajasi,tovar haqida malumot berish,tovarga bolgan munosabati hisobga olinadi.
Odatda,segmentlash jarayoni ikki bosqichda amalga oshiriladi.Makrosegmentlash deb nomlanadigan birinchi bosqichda “tovar bozori” aniqlanadi.Mikrosegmentlash deb nomlangan ikkinchi bosqichda esa ilgari aniqlangan bozor ichida istemolchilar segmentlari aniqlanadi.

• 
  Xulosa.
  

• 
  Foydalanilgan adabiyotlar