Turar uy-joy meros tariqasida qodirilganligi ma'lum bo‘ldi

B.  ismli  meros  qabul  qilib  olgan  fuqaroning  soliq  huquqiy  munosabat 

subyekti sifatida holatini tahlil qiling. Soliq huquqi subyektlariga to`xtalib o`tmiz. 

O`zbekiston  Respublikasining  “Soliq  kodeksiga  o`zgartirish  va  qo`shimchalar 

kiritish  to`g`risida”gi  2019-yil  30-dekabrdagi  O`RQ-599-sonli  Qonunga  muvofiq 

yangi  tahrirda  qabul  qilingan  Soliq  kodeksning  19-moddasiga  asosan,  soliq 

to`lovchilar,  soliq  agentlari  va  vakolatli  organlar  soliq  munosabatlarining 

subyektlari kiradi. Yuqoridagi kazus bo`yicha B bu yerda Soliq kodeksiga muvofiq 

soliq  to`lovchi  hisoblanadi.  Soliq  kodeksining  20-moddasiga  asosan,  ushbu 

Kodeksga  muvofiq  zimmasiga  belgilangan  soliqlar  hamda  yig`imlarni  to`lash 

majburiyati yuklatilgan yuridik va jismoniy shaxslar soliq to`lovchilar deb e’tirof 

etiladi. Ushbu kazusdagi holat bo`ycha B jismoniy shaxsligini inobatga  olib soliq 

to`lovchi subyekt bo`ladi.  

Soliq  huquqi  munosabatlariga  kirishda  subyektlar  ishtirokni  tahlil  qilishda 

yana  bir  asosiy  jihat  mavjud.  Soliq  huquqi  subyening  muommila  va  huquq 

layoqatilari  hisoblanadi.  Soliq  huquqi  nazariyasida  soliq  huquqi  subyektlarining 

muomila  layoqatiga  quydagicha  yoritib  o`tilgan,  ya’ni  har  bir  odam  dunyoga 

kelganidan boshlab soliq huquqi munosabati ishtirokchisi hisoblanadi. Bu yerda, har 

bir  inson  tug`ilganidan  boshlab  soliq  to`lovchisi  hisoblanadi.  Subyekt  muomala 

layoqati  soliq  huquqida  subyektlar  huquqlari,  majburiyatlari  va  vakolatlarining 

xususiyatlari  hisoblanadi.  Muomala  layoqatiga  ega  bo`lishning  huquqiy  asoslari 

normativ  huquqiy  aktlarda  o`rnatiladi.  Ushbu  holatni  misol  orqali  tushuntirib 

beradigan  bo`lsak,  yosh  boladan  totib  qariyalargacha  ham  do`kon,  bozor, 

supermarket  va  boshqa  xaridni  amalga  oshiradigan  joylarda  savdo-sotiq  ishlarni 

amalga oshiradi. Bunda davlat tomonidan o`rnatilgan egri soliqlar tovarga mavjud. 

Demak,  har  bir  inson shu  tavorlarni  oladi  va  shu  yerning  o`zida  soliq  munosabat 

ishtirokchisiga aylanadi. Ushbu holat soliq huquqida subyektning muomala layoqati 

hisoblanadi.