Turar uy-joy meros tariqasida qodirilganligi ma'lum bo‘ldi

sub’ekti sifatida holatini tahlil qiling. 

      2.  Ushbu  holatda  soliqlarni  bo‘lib-bo‘lib  to‘lash  huquqini  qo‘llash 

mumkinligini tahlil qiling. 

      3.   S. ismli soliq organi xodimi tomonidan soliqlarni undirish tartibigi rioya 

qilinganlik holatini tahlil qiling. 

 Ushbu  savolarga  javob  beradigan  oldin, soliq  huquqi  haqida  qisqacha  tarif 

berib  o`tsak  maqsadga  muvofiq  bo`ladi.  Soliq  nima?  Soliqlar  –  Soliq  kodeksida 

belgilangan, 

muayyan 

miqdorlarda 

undiriladigan, 

muntazam, 

qaytarib 

berilmaydigan  va  beg‘araz  xususiyatga  ega  bo‘lgan,  budjetga  yo‘naltiriladigan 

majburiy  pul  to‘lovlari

1

.  Soqliq  –  bu  qadimdan  shakilanib  kelgan  va  odamlar 

tomonidan  beg`raz  yordam  sifatida,  qaytarib  berilmaydigan  to`lov  hisoblanadi. 

Dunyodagi  qancha  davlat  bo`lsa  hammasida  soliqlar  mavjud.  Soliqlar  davlat 

hayotida va faloliyatida tutadigan o`rni beqiyos.  Soliqlar davlat faoliyatining barcha 

yo`nalishlarini mablag` bilan ta’minlashning asosiy manbalaridan biri  hioblanadi. 

Shuningdek  soliqlar  bozor  munosabatlarini  rivojlanish  sharoitida  davlatning 

iqtisodiy siyosatini amalga oshiruvchi asosiy vosita ham hisoblanadi. Soliqlar davlat 

budjetiga  to`g`ridan-to`g`ri  yo`naltiriladigan,  muntazam  ravishda  undiriladigan, 

qaytarib  berilmaydigan  va,  albatta,  Soliq  kodeksiga  muvofiq  keladigan  to`lovga 

aytiladi.  Soliqlar  davlatning  moliyaviy  resusrlarini  shaklantiradigan,  davlat 

budjetining asosiy katta qismini tashkil etadigan  va  davlat tomonidan  belgilangan 

vazifalarni  bajarishda  yordam  beradigan  to`lov  hisoblanadi.  To`langan  soliqlar 

davlat  tomonidan  ijtimoiy  sohalarga,  biror-bir  davlat  dasturiga  amalga  oshirish 

uchun sarflanadi. Misol uchun bugungi kundan mamlakatimizdagi barcha maktab, 

va kollejlar ta’minlash, sog`liqni saqlash bo`yicha xizmat ko`rsatish, ijtimoiy muhtoj 

oilalarga yordam berish va davlat xizmati organlariga oylik to`lovlarning barchasi 

davlat  budjeti  tomonida  amalga  oshiriladi.  Budjetga  tushumlar  orqali  amalga 

oshiriladi. Budjet tushumlarining katta qismini soliqlar tashkil etadi.   

Soliq  huquiga  to`xtaladigan  bo`lsak,  Soliq  huquqi  –    soliqlar  va  boshqa 

majburiy to`lovlarni belgilash, joriy etish, hisoblab chiqarish, to`lash hamda soliq 

majburiyatlarini  bajarish  bilan  bog`liq  bo`lgan  ijtimoiy  munosabatlarni  tartibga 

soluvchi  huquqiy  normalar  yig`indisidan  iboratdir.  Ya’ni  soliq  huquqi  davlat  va 

jisomiy  va  yuridik  shaxslar  o`rtasidagi  soliq  bo`yicha  amalga  oshiriladigan 

munosabatlarni  taribga  soluvchi  huquq  normasi  hisoblanadi.  Soliq  huquqi  davlat 

 

1

 Isayeva F.B. Soliq huquqi. Bakalavriatning 5240100 – yurisprudensiya yo‘nalishi talabalari uchun darslik. / Mas’ul 

muharrir: prof.v.b. X.S.Islamxodjaev– Toshkent: TDYU, 2016. – 34B

 

---

tomonidan belgilangn soliqlar va majburiy to`lovlarni hioblablab chiqish, to`lash va 

soliq majburiyatlarini bajarish bilan bog`liq bo`lgan tartiblarni belgilaydi.  

Soliq  va  soliq  huquqi  bo`yicha  qisqacha  to`xtalib  o`tdik.  Endi,  yuqorda 

berilgan kazus bo`yicha savolarga javob berish orqali muammoli vaziyatga huquqi 

baho beramiz.