Turar joy binolarining hajmiy – tarxiy yechimlari. Reja

TURAR JOY BINOLARINING HAJMIY – TARXIY YECHIMLARI.


Reja:

1) Asosiy konstruktiv sistemalar.

2) Kombinasiyalangan konstruktiv sistemalar.
3) Konstruktiv sistemalarning qo’llanilish sohalari.

Binoning konstruktiv yechimi loyihalashtirishning dastlabki bos-qichida konstruktiv va qurilish sistemalarini hamda konstruktiv sxe-malarni tanlash bilan belgilanadi. Binoning konstruktiv yechimi deganda binoning mustahkamligini, ustivorligini, uzoqqa chidamliligini va ekspluatasion sifatlarini ta’minlovchi gorizontal hamda vertikal elementlardan iborat o’zaro bog’langan yuk ko’taruvchi va boshqa konstruksiyalar majmuasi tushiniladi.

Binoningyuk ko’taruvchi konstruksiyalari o’zaro bog’langan gori-zontal va vertikal elementlardan tashkil topgan.
Gorizontal yuk ko’taruvchi konstruksiyalar - odatda, qavatlararo yopmalar, tom, chordoq, yerto’la yoki texnik qavatlar yopmalari bo’lib, ular o’zlariga tushadigan barcha vertikal yuklarni hamda shamol yoki zilzila natijasida hosil bo’ladigan gorizontal yuklar va ta’sirlarni qabul qiladilar va vertikal yuk ko’taruvchi konstruksiyalar (devorlar, us-tunlar)ga uzatadilar.
Gorizontal yuklarni vertikal konstruksiyalarga uzatishni turli usullar bilan (barcha vertikal konstruksiyalarga yoki maxsus verti-kal diafragmalarga, bog’lovchi elementlarga yoki har ikkalasiga ham uzatish yo’li bilan) amalga oshirish mumkin.
Vertikal yuk ko’taruvchi konstruksiyalar barcha vertikal hamda gori-zontal yuklarni qabul qilib, o’z navbatida ularni poydevor konstruk-siyasiga uzatadilar.Ularturli xil. Bu konstruksiyalarning turi konstruktiv sistemalarni klassifikasiyasi uchun belgi bo’lib xizmat qiladi. Vertikal yuk ko’taruvchi konstruksiyalarni quyidagi turlar­ga ajratish mumkin:
1) Yassi konstruksiyalar (devorlar);
2) Yaxlit kesimli sterjenlar (ustunlar);
3) Hajmiy bloklar;
4) Ochiq yoki yopiq profilli yupqa devorli sterjen ko’rinishidagi bino balandligiga teng hajmiy-fazoviy ichki yuk ko’taruvchi konst-ruksiyalar (bikrlik stvoli);
5) Yopiq profilli yupqa devorli sterjen ko’rinishidagi, binoning tashqi to’siq konstruksiyasini hosil qiluvchi, binoning balandligiga teng hajmiy-fazoviy tashqi yuk ko’taruvchi (qobiqsimon) konstruksiyalar.
Shu vertikal yuk ko’taruvchi konstruksiyalarning turlariga mos ra-vishda quyidagi asosiy konstruktiv sistemalarni ajratish mumkin: devorli (karkassiz), karkasli, hajmiy blokli, stvolli va qobiqsimon konstruktiv sistemalar.