Tuproqshunoslik va geografiya

Qishloq xo’jaligi. Yuqorida takidlaganimizdek, Navoiy viloyatida qishloq xo’jaligi, ayniqsa, sug’orma dehqonchilik sust rivojlangan. Jami agrosoha mahsulotining 63,8 foizi chorvachilikka to’g’ri keladi.

Viloyat hududining ko’lamiga qaraganda uning iqtisodiy faol qismi, yani ekin maydonlari juda kam. Buyerda barcha ekin maydonlari atigi 100 ming gektardan sal ko’proqni tashkil qiladi, xolos. Uning taxminan 40 foizi g’alla, shunga yaqinroq qismi paxta (41 ming gektar) bilan band. Em­xashakyetishtirish ekin maydonlarining 10 foizdan ziyodrog’ini, sabzavot 25 foizni egallaydi (12­chizma).

Bir yilda o’rtacha 125 ming tonna g’alla (ko’proq bug’doy), 110-150 ming tonna paxta olinadi. Bog’dorchilik va uzumchilik asosan Xatirchi va Nurota tumanlarida yaxshiroq rivojlangan.

Yirik shoxli mollar soni 175 ming bosh atrofida, mayda shoxlilar, yani qo’y va echkilar 1 mln. boshdan ko’proq (bu borada viloyat O’zbekistonda 2­o’rinda). Bir yilda olingan qorako’l terisi 240 ming dona, pilla 640 tonnaga teng.

Qishloq xo’jaligi, mahsulotlariniyetishtirishda Xatirchi, Qiriltepa va Navbahor tumanlari oldinda. Keyingi o’rinda Navoiy tumani turadi, Tomdi va Uchquduq tumanlarida esa mazkur tarmoq sust rivojlangan.