Tuproqning fizik-mexanik xossalarini aniqlash

TUPROQ PLASTIKLIGINING QUYI CHEGARASINI ATTERBERG USULIDA ANIQLASH

Ish tartibi. 1 mm li elakdan o‘tkazilgan quruq tuproq chinni kosachaga solinib, bir xil kosistensiya (tuproq namlik holatidagi zichlilik) darajasidagi plastiklik holatiga kelguncha asta-sekin suv quyilib, yaxshilab aralashtiriladi. Kosachadagi oldingi aniqlashdan qolgan tuproq pastasidan foydalanish ham mumkin.

Tayyorlangan tuproq massasidan bir bo‘lak olinib, kaftlar orasida diametri 10 mm li sharikcha tayyorlnadi, so‘ngra u tekis yaltiroq oq qog‘oz yoki shisha ustida yumalatilib, 3 mm yo‘g‘onlikda loyli shnur (ip) ga aylantiriladi. Shnur yana sharikcha holga kelguncha yumaloqlanadi va u yana shnur hosil bo‘lguncha yoyiladi. Yumaloqlash va yoyish tuproq shunuri 8-10 mm uzunlikdagi bo‘lakchalarga bo‘linib ketgunga qadar davom ettiriladi. So‘ngra ular yig‘ishtirilib, stakanchaga solinadi va namligi aniqlanadi, qaysiki ushbu namlik plastiklikning quyi chegarasiga teng bo‘ladi. Analiz 3-4 marta takrorlanadi. Takrorlanishlar orasidagi farq 2% dan oshmasligi kerak. Namni aniqlash jarayoni yuqoridagi bo‘limlarda bayon etilgan.

Plastiklikning yuqori va quyi chegaralaridagi tuproq namligining farqiga ko‘ra plastiklik soni aniqlanadi.