Tuproq zoologiyasi

Tiriklikning tub moxiyatlaridan biri xar bir organizmga xos bultgan irsiy xususiyatlarning uning avlodlariga utishi bilan shu organizmlarga xos xususiyatlarning saklanishdan iboratdir. Bu tiriklik mavjudot tarkibiy kismining uzuzidan xosil bulishini ta’minlovchi jarayonlar tufayli nuklein kislotalar faoliyatlari asosida ruy beradi. Tirik mavjudotlarga uzgacha belgilarning paydo bulishi, ya’ni uzgaruvchanlika xosdir. Bu jarayon xam irsiyat moddasi - nuklein kislotalardagi uzgarish natijasida sodir buladi. Yukorida bayon etilgan tiriklikning barcha belgi va xususiyatlari katorida sharoitga moslashish, uz-uzini boshkarish, xosil kilish xamda ichki muxit sharoitining barcha kursatkichlarini turgun xolatda saklash ya’ni orga­nizm gomeostazini belgilab berish kabi murakkab jarayonlar majmui xar bir tirik mavjudot uchun xos bulgan belgilarning zamonaviy tushunchasi xisoblanadi.

• Tiriklikning tub moxiyatlaridan biri xar bir organizmga xos bultgan irsiy xususiyatlarning uning avlodlariga utishi bilan shu organizmlarga xos xususiyatlarning saklanishdan iboratdir. Bu tiriklik mavjudot tarkibiy kismining uzuzidan xosil bulishini ta’minlovchi jarayonlar tufayli nuklein kislotalar faoliyatlari asosida ruy beradi. Tirik mavjudotlarga uzgacha belgilarning paydo bulishi, ya’ni uzgaruvchanlika xosdir. Bu jarayon xam irsiyat moddasi - nuklein kislotalardagi uzgarish natijasida sodir buladi. Yukorida bayon etilgan tiriklikning barcha belgi va xususiyatlari katorida sharoitga moslashish, uz-uzini boshkarish, xosil kilish xamda ichki muxit sharoitining barcha kursatkichlarini turgun xolatda saklash ya’ni orga­nizm gomeostazini belgilab berish kabi murakkab jarayonlar majmui xar bir tirik mavjudot uchun xos bulgan belgilarning zamonaviy tushunchasi xisoblanadi.

Biologiyaning turli soxalarida kuyidagi ilmiy-tadkikot metodlaridan keng foydalaniladi.

• Kuzatish metodi, takkoslash metodi, tarixiy metod, eksperimental metod, modellashtirish metodi. Kuza­tish metodi organizmlar va ularning atrofidagi muxitda ruy beradigan xodisalarni tasvirlash va taxlil kilish imkonini beradi.