Tuban o‘simliklar

Tribonema va Vaucherta turkumiga mansublarida hujayra devorining tarkibini glukoza va uron kislotalaridan iborat polisa-xaridlar bor. Hujayra devorida temir tuzlari to‘planishi mumkin. Bulardan tashqari hujayra devoriga mustahkamlik beradigan kremniy birikmalari ham bo‘ladi. Ipsimon tuzilganlarida hujay-raning devori uzilganda N-ko‘rinishdagi ikkita hujayraning po‘stini bo‘lagi bo‘lgan ko‘rinishni hosil qiladi. Harakatlanadigan turlarning hujayrasida 1-2 ta qisqaruvchi vakuolasi bor. Golji apparati o‘ziga xos tuzilishli diktiosomalari mayda 3-7sisternali. YAdro bitta, ayrim turlarida ko‘p. Mitoz yopiq.

Ipsimon tribofissalarda ikkita hujayra orasida ko‘ndalang to‘siqni hosil bo‘lishi (A.A.Masyuk, 1993).

Tribofitsalarning ko‘pchiligida vegetativ va jinsiy ko‘payish ma’lum. Vegetativ ko‘payish hujayrani o‘rtasidan ikkiga bo‘linishi, koloniyani qismlari ajralishi, ko‘p hujayrali tallomni bo‘laklarga bo‘linish bilan ro‘y beradi. Jinssiz ko‘payish davrida ameboidlar, zoosporalar, sinzoosporalar, gemizoosporalar, gemiavtosporalar, avtosporalar, hosil bo‘lishi mumkin. Zoosporalar odatda po‘stsiz, noksimon ko‘rinishli.

Tribofitsalar uchun noqulay sharoit yuzaga kelganda endogen bir yadroli po‘sti qalin, ko‘pincha kremniy birikmalisistalar hosil qiladi. Tribofitsalarga mansub organizmlar barcha qitalar, minta-qalarda tarqalgan. Ular chuchuk suvlarda va tuproqlarda, oz bo‘lsa ham er yuzasida, sho‘rtop suvlar va dengizlarda tarqalgan. Toza va ifloslangan suvlarda uchraydi. Tuproq yuzasida tarqalganlari uni ko‘karishiga sabab bo‘ladi. Ayrimlari daraxtlarning po‘stloqlari, zaxlashgan tuproqli devorlarda uchrab ularni yashil ko‘rinishga olib keladi. Tibofitsalar kislorod va organik moddalarni yaratuvchilar sifatida ozuqa zanjiri tarkibiga kiradi. Ular ifloslangan suvlarni tozalashda ham ahamiyatli. Tribofittsalarni kelib chiqishida ularni hozirgi kunda oxrofitlar bo‘limini bir sinfi sifatida qaraladi. Genlarining nukleotidlardagi joylanishi qatoriga ko‘ra oxrofitlar orasida ko‘ng‘ir suvo‘tlariga yaqin turadi. Tribofitsalarning sistematikasida 90 ga yaqin turkum va 600 dan ko‘proq turlar 6-7 tartibga taqsimlangan.

Xloramyobalar- CHloramoebales tartibi

Tartib vakillari monad tuzilishli bo‘lib, asosan sho‘r va chuchuk suvlarda tarqalgan. Heterochloris turkumining hujayralari psevdopodiylar hosil kilib tana shaklini o‘zgartira oladi. Bunday holat bu tartibning ko‘pchiligiga xos. Hujayrasida bir nechta xloroplastlar, moy tomchisi va xrizominarin mavjud. Hujayraning old qismida qisqaruvchi vakuola, o‘rtasida yadro joylashgan, bir-ikkiga bo‘linish bilan ko‘payadi.

Misxokokkilar- Mischococseales tartibi

Misxokokkalar tartibiga mansub organizmlar kokkoidlar tipli tallomga ega. CHaraciupsis turkumining turlari bir hujayrali, biror joyga birikkan yashil CHaracium suvo‘tiga o‘xshaydi. Pirenoid yo‘q. Ko‘payganda zoosporalar, aplanosporalar va qalin po‘stlisista hosil qiladi.

Tribonemalar – Tribonematales tartibi

Tartibning vakillari oddiy ip, turlicha yog‘onlikdagi ip, soxta to‘qima va to‘qima tuzilishli.
Tribonema turkumining turlari oddiy ip shaklida, po‘sti ko‘p qavatli. Uzilgan ipini uchida po‘stdan qolgan N-simon qism bor. Hujayrasida bir nechta sariq yashil tusli xloroplastlar bor, pirenoidi yo‘q.
Ko‘payishi vegetativ (ipni bo‘laklarga bo‘linishi bilan), jinssiz (aplanosporalar hosil qilib), jinsiy (izogamiya tarzida) amalga oshadi. Tinim hujayralarni ham hosil qiladi. CHuchuk suvlarda ayniqsa havo sovigan davrlarda ko‘p uchraydi.
Botridiyalar – Botrydiales tartibi
Botridiyalar tartibiga tallomi sinf tipida tabaqalashgan, jinsiy jarayon ro‘y bermaydigan suvo‘tlar mavjud.