Navikularlar taribining suvo‘tlari
Gyrosigma va Pleurosigma turlarining ko‘rinishi o‘zaro o‘xshash u S harfi ko‘rinishida, o‘zaro palladagi chiziqlarning yo‘nalishi bilan farqlanadi.
Batsilariyalar – Bacillariales tartibi
Hujayralari bittadan, qisman koloniya hosil qiladi. Pallasi izopol, kanal chokli. Nitzschia turkumida hujayralari ikki uchi ingichkalashgan naycha ko‘rinishda. Pallasida paralel chiziqlar- qovurg‘alari bor. Har bir palla bo‘ylab kanalsimon chok o‘tadi. Turli suv havzalarining bentosida tarqalgan.
Surirellalar-Surirellales tartibi
Hujayralari izo-geterepol pallali. Kanal chokli Surirella turkumida hujayralari yon tomonidan qoziqsimon pallasidan elips, tuxum, gitara shaklida ko‘rinadi. Har bir pallada ikkitadan kanalsimon chok bo‘ladi. Bu turkumning turlari chuchuk sho‘rtop suvlar va dengizlarda bentosda tarqalgan.
Surirellalar tartibining suvo‘tlari
Tribofitsalar(sariq-yashil)- Tribophyceae sinfi
Sinf Tribonem (grek.tribon-tajribali, mohir, pema-ip) turkumi bilan nomlangan. Ilgari bu sinf xloroplastlarning rangiga ko‘ra sariqyashil suvo‘tlari deb nomlangan.
Tribifitsalar quyidagi umumiy tafsifga ega.
Tallomi monad, kokkoid, palmelloid, amyoboid, oddiy ip yo‘g‘on ip, psevdoparenximatoz, parenximatoz, sifon tiplardagi tuzilishli. Monadlari ikkita o‘zaro teng uzunlikdagi xivchinli. Uzuni oldinga, kaltasi orqaga yo‘nalgan. Xloroplastlari barcha oxrofitlarga xos tuzilishli. Pigmentlari- xlorofil A1 S1, S2 karotinlardan voshe-rioksantin ko‘p, fukoksantin yo‘q. Ko‘zcha xloroplastda joylashgan. G‘amlangan mahsulotsitoplazmadagi lipid tomchilari holidasito-plazmadagi vakuolada xrizolaminarin bo‘lishi mumkin. Mitoxond-riya naysimon kristli.
Hujayra devori tarkibidasellyuloza va pektin moddalari, ayrimlarida kremniy birikmalari uchraydi. CHuchuk suvlarda va tuproqli joylarda keng tarqalgan.
Tribafitsalarning ko‘pchiligi harakatlanmaydi. Hujayralari shar, ellips, tuxum, nok, urchuq, silindr, o‘rok, tetraedr kabi ko‘rinish-larda. Pallasining o‘lchamlari 0,5-1,5 mkm (CHloridella turkumida), bir necha millimetr diametrli (Borydtium), bir necha o‘nlab santimetrgacha (Vancheira) uzunlikda bo‘ladi.
Monad tuzulishlilarida (zoospora va gametalarda) uzunligi va morfologiyasi turlicha, ikkita xivchini bor. Hujayrasida odatda bir nechta yashil to‘q sariq, yashil plastidalar mavjud. Ularning rangi pigmentlarining nisbatlariga bog‘lik. Karotinoidlardan v- karotin, vosherioksantin, diadinoksantin, geteroksantin va boshqalar mavjud. Ayrim turlarida pirenoid uchraydi.
Tribofitsalarning ameboid, monad va palmelloid tuzilishli turlarida hujayrasining devori yo‘q, usitoplazmatik membrana bilan qoplanganligi tufayli shaklini oson o‘zgartira oladi. Bunday tuzilganlaridan ayrim turlar marganets va temir tuzli uychalarda joylashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |