Tuban o‘simliklar

Kasallangan barg va konidiyalari
Vertitsill - Verticillum zamburug‘larda konidiyabandlar mutovka xolida shoxlangan. Yonbosh tomonidagi shoxchalar (ularni fialidalarda deyiladi) cho‘ziq shaklda bo‘lib, uchi o‘tkir bo‘ladi. Fialidalarda bittadan yoki tutamlar xolida konidiyalar joylashadi. Konidiyalarning shakli yumoloq, tuxumsimon, cho‘ziq yumolok, odatda rangsiz, bazan biroz bo‘yalgandek ko‘rinadi. Vertitsillarda xlamidosporalar, skleroyitlar, mikrosklerotsiylar deb ataladigan hosilalar yuzaga kelib, ular yordamida zamburug‘ noqulay sharoitdan saqlanadi.



Vertitsill
1-kasallangan g‘o‘za shoxi, bargi, novdasi; 2- qulupnay mevasi.
Vertitsill zamburug‘larda mitselliyni o‘sishi davrida konidiyalar yordamida jinssiz ko‘payish bilan birga tinim davri ham ro‘y beradi.
Vertitsill zamburug‘lar orasida tekinxo‘rlari ham saprotroflari ham bor. Ular bizning sharoitimizda, umuman olganda ham o‘simliklarda so‘lish vilt kasalligini qo‘zg‘atadi. Bu kasallikning asosiy belgisi barglarni so‘lishi, yani, ulardagi turgor taranglik holatini yo‘qolishi, poyadagi o‘tkazuvchi to‘qimalarda qoramtir rangni hosil bo‘lishi hisoblanadi.
G‘o‘zaning so‘lishi barcha g‘o‘za eqiladigan mintaqalarda tarqalgan. Kasallanishning dastlabki belgilari g‘o‘zani shonalash davrida, uning pastki barglaridagi tomirlanishlar orasidagi sarg‘ayish ro‘y beradi. Bu barglar so‘lib tushib ketadi. Asta sekin barcha barglar so‘liy boshlaydi. O‘simlik o‘sishdan to‘xtaydi, ko‘saklari so‘lib bevaqt ochiladi. O‘simlikning so‘lishiga uning suv o‘tkazuvchi to‘qimasini zamburug‘ elimsimon modda bilan tiqiltirib qo‘yishi sabab bo‘ladi. Zamburug‘ o‘simlikka zaharli tasir qiladigan modda ham ajratadi. Har ikkila omil o‘simlikni so‘lishiga va nixoyat uning qurishiga olib keladi.
Zamburug‘ o‘simlikka ildizi orqali o‘tadi. Uning qoldiqlarida qishlaydi. So‘lish kasalligini asosan V.dahlia ko‘zg‘atib turli oilalarga mansub 350 dan ko‘proq tur o‘simliklarida tarqalgan.