Тщртинчи ыисм

6 - b o b .   Chiziqli kichik tebranishlar 

 

Tayanch  tushuncha  va  iboralar:  Bir  o’lchamli  sistemalar,  majburiy 

tebranishlar,  Umumiy  nasariya,  tashqi  kuch  o’zgarmas  bo’lgan  hol,  tashqi  kuch 

davriy  bo’lgan  hol,  tashqi  kuch  bajargan  ish,  so’nuvchi  tebranishlar,  ishqalanish 

bo’lgandagi  majburiy  tebranishlar,  ko’p  o’lchamli  sistemalardagi  tebranishlar, 

ikkita  bog’langan  mayatniklar,  umumiy  hol,  molekulalarning  tebranishlari, 

zanjirlarning  tebranishlari,  chegaraviy  massalar  biriktirilgan  hol,  chegaraviy 

masssalarning bittasi biriktirilgan, chegaraviy massalar erkin bo’lgan hol, Barqaror 

(turg’un)  muvozanat  holati.  Bir  o’lchamli  erkin  va  majburiy  tebranishlar.  Ko’p 

erkinlik  darajasiga  ega  sistemaning  tebranishlari.  Normal  koordinatalar 

tushunchasi.  Molekulaning  tebranishlari.  So’nuvchi  tebranishlar.  Rezonans. 

So’nish  bor  vaqtdagi  majburiy  tebranishlar.  Nochiziqli  tebranishlar.  Adiabatik 

invariantlar. Parametrik rezonans. Tez tebranib o’zgaruvchi maydondagi harakat.  

 

Kichik  tebranishlarga  katta  ahamiyat  berilgan  -  tebranish  jarayonlari 

fizikaning  deyarli  hamma  sohalarida  uchraydi  va  kichik  tebranishlarning 

qonuniyatlari hamma sohalarda ham bir xildir. Real fizik sistcmalar ayniqsa 

elektrotexnik  qurilmalarning  xossalarini  organishda  ko'pincha  nochiziqli 

tcbranishlar  nazariyasini  qo’llashga  to‘g‘ri  keladi.  Nochiziqli  tebranishlar 

sohasi  birmuncha  murakkab  bo’lganligi  uchun  mazkur  bobda  faqat  uning 

asoslari yoritilgan. Mazkur bobdagi mavzular ketma-ketligi quyidagicha: