Transport va logistika

 

Reja 

1.Kirish.

 

2.Transport  vositalarida  qo’llaniladigan  nometal  materiallar  haqida  umumiy

 

tushuncha.

 

3.Kompozision 

material 

va 

ulardan 

foydalanishning 

istiqbollari

 

 

   Mamlakatimiz 

mustaqillikka 

erishgandan 

so`ng 

o`zining 

avtomobil

 

sanoatiga  ega  bo`ldi.  Hozirgi  kunda  Asaka  shahrida  «GM  Uzbekiston  avto»  va

 

Samarqand  shahrida  “ISUZU”,  “MAN”  qo`shma  korxonalarini  tashkil  etilishi

 

zamonaviy  yengil,  yuk  avtomobillari  va  avtobuslar  ishlab  chiqarilishi  mustahkam,

 

bikr 

konstruktsion 

materiallarga 

bo`lgan 

talabni 

oshirib 

yubordi.

 

Zamonaviy  konstruktsion  materiallardan  foydalanish  ishlab  chiqarilayotgan

 

avtomobillarning  sifati  va  harakat  havfsizligi  jihatidan  sezilarli  darajada

 

yuksalishga zamin yaratdi. 

Konstruktsion 

materiallarning 

yangi 

avlodi 

ilk 

marotaba 

Amerika

 

Qo`shma  Shtatlarida  ishlab  chiqarilgan.  Dastlab  bunday  materiallardan  uchish

 

apparatlarida 

foydalanilgan. 

Konstruktsion 

materiallarning 

yangi 

avlod

 

kompozitsion material deb nomlanib ularning yaratilishi materialshunoslik sohasini 

sifat jihatdan yuksaltirdi. 

Transport  vositalarida  qo’llaniladigan  nometal  materiallar  fani-  Transport

 

vositalarida  qo’llaniladigan  smolalar,  plastmassalar,  rezinalar,  Lok-bo’yoq

 

materiallari  va  ular  asosidagi  qoplamalar,  sintetik  yelimlar  va  jihozlash

 

materiallari haqidagi ma’lumotlarni o’rgatadi. 

---

 

 

---

 

• Kompozitsion materiallar -oʻzaro uncha ta`sirlashmaydigan, kimyoviy jihatdan har

 

xil bo’lmagan ikki yoki undan ortiq komponent (aralashma) larning hajmiy

 

birikishidan hosil bo’ladigan va komponentlar bir-biridan aniq chegara bilan ajralib

 

turadigan materiallar.

 

• Har qaysi komponentning eng yaxshi xossalari (mustahkamligi, yeyilishga

 

chidamliligi va boshqalar)ni o’zida mujassamlashtirganligi uchun Kompozitsion

 

materiallar ularning hech biriga xos bo’lmagan ko’rsatkichlar bilan ifodalanadi.

 

Odatda, Kompozitsion materiallar plastik (metall yoki nemetall — anorganik yoki

 

organik) asos yoki matritsa hamda qo’shilmalar: metall kukunlari, tolalar, ipsimon

 

kristallar, yupqa payraha, gazlama va boshqalardan iborat bo’ladi. Kompozitsion

 

materiallar turlari: tolali (tolalar yoki ipsimon kristallar bilan mustahkamlangan);

 

dispersion-zichlangan (dispers zarralar bilan mustahkamlangan) va qatlamli (turli

 

xil materiallarni presslab olingan).

 

• Kompozitsion materiallar tayyorlashning muhim texnologik usullari: armirlovchi

 

(mustahkamlovchi) tolalarga matritsa materiali shimdirish; mustahkamlagich va

 

matritsa lentalariga press-qolipda shakl berish; komponentlarni sovuqlayin presslab,

 

keyin qovushtirish; mustahkamlagichga matritsani purkab, keyin preslash va h.k.

 

• Kompozitsion materiallar aviatsiya, kosmonavtika, raketasozlik, avtomobil sanoati,

 

mashinasozlik, qurilish, kimyo sanoati, toʻqimachilik, qishloq xoʻjaligi, uy-ro’zg’or

 

texnikasi, radiotexnika, energetika, quvur ishlab chiqarishda va boshqa tarmoqlarda

 

keng qoʻllaniladi.

 

• Kompozitsion materiallardan avtomobilsozlik sanoatida foydalanish transport

 

vositalarini xizmat muddatini, ishonchliligini oshirishga, og’irligini kamaytirish

 

hisobiga ularning yonilgi sarfini kamaytirishga va ICHKI YONUV

 

DVIGATELLARI quvvatidan samarali foydalanish imkonini yartdi. Kompozitson