Traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik

' — ishning me’yor ko‘rsatgichlari, t/ga, m³/ga (2-ustun).

12. 
    ustun. Bir agregat bilan ishlov berilgandagi ishchi kunlar soni:
    

D_u - U_u / Wk, kun bu erda: Wk - agregatning bir kunlik bajargan ish hajmi, ga (11-ustun).
Bunda natija butun son qilib olinadi.

12. 
    ustun. Talab etilgan MTAlari soni:
    

^Nмта ^-~^ , dona
mu
bu erda: D_mu - tavsiya etilgan ishchi kunlari soni, kun (7-ustun).
Bunda natija butun son qilib olinadi.

12. 
    ustun. MTAdagi qishloq xo‘jaligi mashina (QXM)lari soni:
    

^NNЪж ^NNмша ^П1жм ^{, dona}
bu erda ^Пкхм ^— bir traktor bilan agregatlanadigan qishloq xo‘jaligi mashinalarining soni, dona (10-ustun).
16 ustun. Ishlov beriladigan maydonga yoqilg‘i sarfi: ^Qu ^- g^Uu , litr
bu erda: g- bir gektarga yoqilg‘i sarfi, litr/ga (15-ustun).
Olingan ma’lumotlar jadvalga kiritiladi.

2. 
   §. Mexanizatsiyalashtirilgan ishlarni bajarish qoidalari
   

Har bir amal yoki ish turi uchun mashina-traktor agregatlaridan foydalanish sohasidagi ilmiy-amaliy tadqiqotlarni va ilg‘or tajribalarni e’tiborga olgan holda jarayonni amalga oshirish xaritasi ishlab chiqiladi.
Jarayonni amalga oshirish xaritasiga quyidagi bo‘limlar: jarayonning sharoiti, mazkur ish turini bajarishga qo‘yilgan agrotexnik talablar; agregatlarni maqbul tuzish va ishga tayyorlash; dalani tayyorlash; agregatlarning paykallarda ishlashi; bajarilayotgan ish sifatini tekshirish; mehnatni, tabiatni muhofaza qilish va yong‘inga qarshi chora-tadbirlar bo‘yicha ko‘rsatmalar kiradi va ular jadval ko‘rinishida tayyorlanadi (jadval).
Ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish xaritasining tashkil etuvchi qismlarini ishlab chiqish ishlari quyidagicha amalga oshiriladi.
Ishning shartlari. Ishning shartlari berilgan topshiriqqa asosan qabul qilinadi. Bunda asosiy va qo‘shimcha ishlarning ko‘rsatgichlari va o‘lchamlari, ya’ni: dalaning yuzi, uzunligi va qiyaligi, tuproqning turi va nisbiy qarshiligi, ekin turi va hosildorligi, hosilni tashish uzoqligi va hokazolar ko‘rsatiladi. SHu bilan birga qishloq xo‘jaligi mashinasining texnologik (ekinlar qator orasi, ishchi qismlarini joylashtirish o‘lchamlari) rostlash sxemasi ko‘rsatiladi.
Jarayonning bajarilishiga qo‘yiladigan agrotexnik talablar vaqt, miqdor va sifatga oid texnologik ko‘rsatkichlar va me’yorlar ko‘rinishida ifodalanadi. Agrotexnik talablarni belgilashda asosiy maqsad - yuqori sifatli eng ko‘p mahsulot olishdan iborat bo‘lishi kerak.
Vaqt ko‘rsatkichlariga texnologik jarayonni bajarish kalendar muddatlari, ish kunlari soni va kun davomidagi ish vaqti;
Miqdor ko‘rsatkichlari hosilning to‘liq yig‘ib-terib olinganligi, urug‘, o‘g‘it va hokazolarni ekish, sepish, yig‘ib olish; me’yorlarini, sifat ko‘rsatkichlari esa, mashinalarning ishchi organlari ta’sir etgan materiallardagi o‘zgarishlarni (shudgorlashda begona o‘tlarning to‘liq ko‘mib yuborilganligi, tuproq palaxsalarining yaxshi ag‘darilganligi, maydalanish-uvalanish darajasi, donlarning shikastlanishini) tavsiflaydi.
Agregat tarkibini aniqlash va uni ishga tayyorlashga quyidagilar: traktorlar va qishloq xo‘jaligi mashinalari turini tanlash; agregatdagi mashinalarning zarur sonini aniqlash; mashinalarni texnologik sozlash, ya’ni mashinalarning ishchi organlarini maxsus maydonchada rostlash; agregatlarning to‘g‘ri rostlanganligini paykalda ishlatib tekshirish kiradi.
Agregatdagi mashinalarning zarur sonini hisoblash. Energetik vositalar va qishloq xo‘jaligi mashinalari tanlangandan keyin ularning maqbul soni aniqlanadi. Agregatdagi mashinalar soni, shataklagich turi aniqlangach, agregat tuzishdagi barcha talablarga rioya qilgan holda mashina-traktor agregati tuziladi.
SHundan keyin mashinalarning ishchi organlari rostlanadi. Bunda quyidagi ishlar bajariladi: traktor, shataklagich va qishloq xo‘jaligi mashinasi texnik holatiga alohida e’tibor bergan holda tayyorlanadi.
Umumiy qoidalarga muvofiq texnik xizmat ko‘rsatiladi, qo‘shimcha jihozlar va qurilmalar (xatkashlar, izko‘rsatkichlar, ogohlantiruvchi signal asboblar va boshqalar) o‘rnatiladi; ishchi organlar (ekish normasi, qatorlar orasi, urug‘larni ko‘mish chuqurligi) rostlanadi; agregatni salt harakatlantirib va paykalda yuklama bilan ishlatib, tekshirib ko‘riladi. SHunda ishlarni yuqori darajada sifatli bajarilishiga oid talablarni hisobga olgan holda ishchi organlarning to‘g‘ri rostlanganligi aniqlab olinadi.
5-jadval
Ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish xaritasi
Ishlab chiqarish jarayoni