Toshkent­2021 Botanika. Sistematika

Kaynazoy (kainos)—yangi hayot. 70 mln yil davom etgan. Uchlamchi davr: Davr boshi iqlim issiq, nam.

O‘rtasi iqlim quruq, mo‘tadil, oxirida keskin sovigan. Tropik subtropik o‘simliklar keng tarqalgan. O‘rmon kamaygan, o‘t o‘simlik keng tarqalgan. Hasharot sinf rivojlangan. Sudralib yuruvchi kamaygan. Davr oxiri qushlar hozirgi paytdagiga o’xshash vakillari. Davr boshi sutemizuvchi xaltali kenja sinfi. Davr oxiri yashash uchun kurash yo‘ldoshli sutemizuvchi. Yo‘ldoshli sutemizuvchi qadimgisi hasharotxo‘r turkumidan primatlar. Uchlamchi davr o‘rtalari odamsimon maymun rivojlandi. Odamsimon

maymun ochiq yerlarda yashashga o’tdi. Keyinchalik dastlabki eng qadimgi odam kelib chiqdi. Ular kam sonli, tabiatning halokatli voqealari, yirik yirtqich hayvonlardan saqlanish uchun doimo kurashib kelganlar va guruh-guruh bo‘lib yashaganlar. To‘rtlamchi davr: Shimoliy Muz okeani muzlari bir necha marta janubga va orqaga siljishi tufayli issiqsevar o‘simlik janubga, muzlik orqaga chekinishi bilan yana shimol tomon tarqaladilar. O‘simliklarning migratsiyasi (lotincha migratio — ko‘chish) populyatsiyalarning aralashib ketishiga, o‘zgargan sharoitlarga moslashaolmagan turlarning halok bo‘lishiga, sharoitga moslashgan turlarning kelib chiqishiga sababchi bo‘lgan. Odam evolutsiyasi tezlashadi. Yevropa va Osiyoda mamontlar, qalin yungli karkidon, Amerikada mastodont, ot ajdodlari, bahaybat yalqov, dengiz sigiri ovchilar tomonidan qirilib yuborildi. Shu tufayli g‘or arsloni, ayig‘i qirilib ketdi. Oraliq formalar: Tuzilishiga ko‘ra turli sinf belgilarini o‘zida birlashtirgan organizmlar oraliq formalar deyiladi. Devon davri panjaqanotli baliq  baliqlar suvda hamda quruqlikda yashovchilar orasida oraliq forma, Arxeopteriks sudralib yuruvchi bilan qushlar o‘rtasidagi oraliq forma. Terapsid ba’zi vakillari sudralib yuruvchi bilan sutemizuvchilar orasidagi oraliq forma. Urug‘li paporotnikpaporotnikbilan ochiq urug‘li o‘simlik orasidagi oraliq forma.