Toshkent yangiyul poligraph service

Muvaqqat (karbonatli) qattiqlik suvda kalsiy va magniy gidrokarbonatlaming borligi bilan tavsiflanadi. Suv qaynatilganda ular suvda erimaydigan karbonatlarga aylanib cho‘kmaga tushadi. Natijada suv yumshaydi.

Ca(HC0₃)₂= CaC0₃ + H₂0 + C0₂;

2Mg (HC0₃)₂ = MgC0₃ + Mg (OH)₂ + 3C0₂ + H₂0

Doimiy (karbonatsiz) qattiqlik suvda kalsiy va magniyning gidrokarbonatlaridan boshqa barcha tuzlarining borligi bilan ajralib

turadi. Ular suvda qaynatilganda cho‘kmaga tushmaydi. Muvaqqat va doimiy qattiqlik biigalikda umumiy qattiqlikni hosil qiladi.

T
Suvning qattiqlik darajasi
abiiy suv qattiqligiga qarab quyidagi sinflarga bo‘linadi:

1. 
   litr suvda Ca²⁺ va Mg²⁺ ionlarining mg/ekv. miqdori
   

Juda yumshoq Yumshoq 0‘rtacha qattiq Qattiq Juda qattiq

0 - 1,5 1,5-3 3-6 6-10 10

Suvning qattiqligi juda muhim ko‘rsatkich bo‘lib, suv qizdiril- ganda kalsiy va magniy kaibonatlari cho‘kib, idish devorlarida cho'kin- di (qasmoq) hosil qiladi. Kalsiy va magniy sulfatlari esa, suv qayna­tilganda cho‘kmaga tushmaydi, ammo suvda eruvchanligi kam bo‘lgan- ligidan, suv bug'langanda o‘ta to‘yingan eritmaga aylanib, idish devorlariga qattiq qatlam hosil qilib cho‘kadi. U cho^£kma issiqlikni yomon o‘tkazganligidan (masalan, bug‘ qozonlarida 1 mm qalinlikdagi qasmoq cho‘kindi yoqilg'i sarfini 5 % gacha oshiradi) bug⁴ qozonlarida va issiq almashtirgichlarda unumdorlikni keskin kamaytirib yuboradi.

Undan tashqari bug¹ qozonlarining devori qattiq qizib ketadi, natijada po‘lat oksidlanib o‘z mustahkamligini yo‘qotadi, kuyib teshiladi, hatto portlab ketadi. Qattiq suv ko‘pgina texnologik jara- yonlar uchun yaroqsiz hisoblanadi. Masalan, eritmalami elektroliz qilishda sodani ammiakli (solve) usulida olishda, to‘qimachilik, oziq- ovqat sanoatlari va boshqalarda.

Tabiiy suvdan tozalamay foydalanib bo‘lmaydi. Suv manbalaridan keladigan suvni sifatini yaxshilash, suvni tayyorlash deyiladi. Suvni tayyorlash bu suvning tarkibidagi begona aralashmalardan tozalash uchun kompleks operatsiyalami qo‘llashdan iboratdir.

2.