Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar kafedrasi p. Mirxamidova, X. S. Nurmetov

oqsillarni  tuzlash 

  deyiladi.  Bu  jarayonda  oqsilmolekulalari  gidrat 

---

pardalaridan  xoli  bo’lib,  bir-biri  bilan  oson  qo’shiladi.  Oqsil  tuzlanish  natijasida 

ko’pincha  tabiiy  holatni o’zgartirmaydi.  Cho’kmadan tuz ionlarini dializ  yo’li bilan 

cheklatilganda oqsil qaytadan eritmaga o’tadi. Bunday reaksiyalar 

qaytar reaksiyalar 

deb ataladi. 

Ammoniy  sulfat  va  natriy  sulfat  bilan  tuzlash  usuli  oqsillarni  native  holatini 

buzmay  ajratib  olishda  qo’llaniladi.  Masalan,  qon  zardobidagi  oqsillar  ammoniy 

sulfat bilan chala to’yintirilganda. Globulinlar ajralib chiqadi, glabulinlar chokmasini 

filtrlab,  eritmaga  to’la  to’yinguncha  tuz  kristallidan  qo’shilsa,  albuminlar  fraksiyasi 

cho’kmaga tushadi. 

Og’ir  metal  (mis,  simob,  rux,  kumush,  qo’rg’oshin  va  hokazo)  tuzlari  oqsil 

eritmasiga ta’sir etganda, ular oqsil molekulasidagi sulfgidrilguruh-SH bilan birikma 

hosil  qilib,  oqsil  molekulasining  strukturasini  o’zgartiradi.  Oqsillarni  og’ir  metall 

tuzlari  bilan  cho’ktirish,  qaytarilmaydigan  jarayonlardir,  ya’ni    cho’kmaga  tushgan 

oqsilni qaytadan eritma holida keltirib bo’lmaydi.