Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti geografiya

O‘rta chirchiq tumanidagi mavjud muammolar
17
18
Umumiy sug‘oriladigan maydonga nisbatan sho‘rlanishning ulushi
1,8 foizni tashkil etdi (7 ming ga), vaholanki, bir yil oldin bu
ko‘rsatkich 1,5 foizga teng edi. Keyinchalik muntazam ravishda
kamayib, 2015 yilda sho‘rlangan yerlar maydoni 4,7 ming gektargacha
tushdi (1,2 %). Bizga ma’lumki sho‘rlanish darajasi turlicha bo‘ladi
va u asosan uch xil klassifikatsiyada baholanadi. Bular sho‘rlanishning
kuchsiz, o‘rtacha va kuchli shaklidir. O‘rta Chirchiq tumani nisbatan
qulay o‘rinda joylashganligi sababli, sho‘rlanishning uchinchi darajasi
deyarli yo‘q.
Sug‘oriladigan yerlarning sho‘rlanishi, tabiiyki, asosan vegetatsiya
davrida yuz beradi. Bu davr ekinlar yetishtirilishining asosiy bosqichi
bo‘lganligi sababli, har qanday salbiy jarayon (sho‘rlanish, kasallanish)
hosil unumdorligiga qattiq ta’sir qiladi. Shu bois mintaqada sho‘rlanishni
oldini olish yerlarni tayyorlash vaqtida, ya’ni qish mavsumidayoq
boshlanadi. Bularning samarasi o‘laroq tuproq sho‘rlanishi so‘nggi
o‘n ikki yillikda oz­ozdan bo‘lsada kamayib bormoqda.
Mana shu davr ichida, faqatgina 2009 yilda sho‘rlanish keskin ortgan.
Sho‘rlanish muammosi

3.1.O‘rta Chirchiq tumani yer fondidan foydalanish istiqbollari
19
Dehqonchilik
2020- yilda ishlab chiqarilgan dehqonchilik mahsulotlarining hajmi 609,0 mlrd. so‘mni yoki 2019- yilga nisbatan 90,4 %ni tashkil etdi. Ishlab chiqarilgan qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining umumiy hajmida dehqonchilik mahsulotlarining ulushi 41,2 %ni tashkil qildi.
Ushbu diagrammaga qarab tumanda donli ekinlar fermer xo‘jaliklarida yetishtirish ko‘proq samara berayotganini ko‘rishingiz mumkin.Kartoshka, sabzavotlar , poliz ekinlari, mevalar va rezavorlar, uzum bu turdagi qishloq xo‘jaligi mahsulotlari, dehqon xo‘jaliklarida ya’ni shaxsiy yordamchi xo‘jaliklarida yaxshi hosil olinayotganini baholashingiz mumkin. Donli ekinlarni ekishni kelasi yillarda butunlay fermer xo‘jalikari yetishtirishini, qolgan qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini esa dexqon xo‘jaligiga o‘tkazib yetishtirishni taklif qilaman.Chunki bunday harakatlarimiz bilan kelasi yillarda ushbu ko‘rsatgichlarning yanada odimlashiga erishishimiz mumkin.