Тошкент вилояти чирчиқ давлат педагогика институти қутлимуратов нурбек маткаримович

2.2.4 - расм. ПВХ-A-N-S-1 СЕМ микрофотографиялари ва Х-рай элемент таҳлили.

Юқорида келтирилган СЕМ микрофотографияларидан кўринадики олинган намуналар бир хил тузилишли бурмалар ҳосил қилган. Бу эса ПВХ асосида олинган сорбент катта сирт юзасига эга бўлганлигини кўрсатади. Бундай морфологик тузилишга эгалиги уни турли ионларига нисбатан юқори сорбцион хосса намоён қилишига асос бўлади. Тадқиқотлар натижасида ПВХ асосида олинган полиамфолитнинг таркибида ҳам SО₃H ҳам NH(C₂H₅ОH) тутганлиги, ғовак тузилишли ҳам катион ҳам анион алмашиниш хусусиятига эга бўлган ионит синтез қилинганлигидан далолат беради.
Бугунги кунга келиб ион алмашинувчи матириялларнинг қўлланилиш соҳаси кенгайиб бормоқда. Айниқса саноатда ишлатиладиган ионитлар мураккаб технологик эритмаларда ишлатилишини инобатга олиб ПВХ асосидаги янги анионитларнинг кучли кислота, кучли ишқор ва кучли оксидловчиларга нисбатан кимёвий барқарорлиги тадқиқ қилинди. Бунинг учун ўрганилаётган анионитлар кучли оксидловчилар, кучли ҳамда кучсиз кислота, ишқор таъсир этувчи реагентларда 24 ва 48 соат вақт оралиғида қолдирилди. Турли таъсирлардан сўнг ионитлар филтрланди, нейтрал ҳолга келгунча ювилди ва масса ўзгармай қолгунча қуритилди. Ионитларнинг САС қиймати ўзгаришига кўра кимёвий барқарорлилиги баҳоланди.
3.1.1-жадвалдан хулоса қиладиган бўлсак анионит ПВХ-A-N-1 кучли кислотанинг 1 ва 5 % ли эритмаларга барқарорлигини кўришимиз мумкин. Ишқорнинг қайноқ эритмасига эса нисбатан беқрорлигини кўришимиз мумкин. Анионит ПВХ-A-N-2 кучли кислотанинг 1 ва 5 % ли эритмаларга барқарорлигини кўришимиз мумкин. Ишқорнинг қайноқ эритмасига эса худди ПВХ-A-N-1 каби нисбатан беқрорлигини кўришимиз мумкин. Тажриба жараёнида нафақат САС қиймати камайганлигини балки масса йўқотилганлигини ҳамда кимёвий даструксия кетганлигини кўришимиз мумкин.
3.1.1-жадвал
Аниоинитларнинг кимёвий барқарорлиги