Toshkent viloyat davlat pedagogika instituti

3-ТОПШИРИҚ:

Bеrilgаn so’zlаrgа маъно жиҳатдан mos kеluvchi ясама sifаtlаrni toping vа slаyd kаtаklаrini to’ldiring.

1-гуруҳ учун:
2-гуруҳ учун
«ЗИНАМА-ЗИНА» грамматик ўйини. «Зинама-зина» грамматик ўйинининг ўтказилиш тартибини мавзуга мослаштириб бироз ўзгартирамиз. Бунда:
1-босқичда тақдим этилган сўз ясаш қолипларга мос сўзлар топилади.
2-босқичда ясалма сўзлар иштирокидаги гаплар тузилади.
3-босқичда шу гаплар иштирокида кичик маърифий матн яратилади.
4-босқичда матнга сарлавҳа танланади.


Сўз ясаш қолиплари: [Оt + ot],[sifаt + ot], [ot + fе’l], [от+-каш], [бе-+от], [тақлид сўз+-илдоқ].


«БУ МЕНИКИ!» грамматик ўйини. Ушбу грамматик ўйинни ташкиллаштириш учун гуруҳ ўқувчилари иккига ажратилади. Гуруҳлар «Сифат» ва «Равиш» деб номланади. Қуйида берилган булутчаларга жойлаштирилган сўзлар ичидан ҳар бир гуруҳ аъзоси навбатма-навбат ўзига тегишли сўзларни ажратиб олади. Қайси ўқувчи хатоликка йўл қўйса ўқитувчи уни рақиб гуруҳга ўтказиб юборади: агар Салим «Равиш» гуруҳи аъзоси бўлатуриб сифатга оид сўзни танлаб, хатоликка йўл қўйса, ўқитувчи уни «Сифат» гуруҳига ўтказади. Шу тариқа ўйин натижаси гуруҳдаги ўқувчилар сони билан белгиланади. Ўйин охирида қайси гуруҳ аъзолари дастлабки тақсимотдан кўпайиб кетган бўлса, шу гуруҳ ғолиб деб топилади.
Танлаш учун булутчалар:





«ЎЙЛА, ИЗЛА, ТОП!» грамматик ўйини. Ушбу ўйинда ўқувчилар берилган мақолларда тушириб қолдирилган ясама сифатларни топишлари ва мақоллар мазмунини изоҳлашлари зарур бўлади. Бунда ўқувчи нафақат ясама сифатлар бўйича луғавий бойлигини текширади, балки мақолларда яширинган олам-олам ҳикматларни тушунишига имкон бўлади.

1. … bilаn …ni totgаn bilаr, uzoq bilаn yaqinni −yurgаn. 2. Yolg’onchidа or bo’lmаs, to’g’ri … хor bo’lmаs. 3. … o’roqchi o’roq tаnlаr. 4. … − oshdаn shirin. 5. … бола элга манзур.

Юқорида тавсия этилган барча амалий топшириқлар грамматик ўйинлар асосига қурилган бўлиб, бу ўқувчининг машғулотга қизиқишини, фаоллигини оширади. Асосийси ўқувчига берилиши лозим бўлган ҳам таълимий, ҳам тарбиявий мақсад бирваракайига олиб борилади. Бу эса машғулот самарадорлигини оширади.

Хуллас, ҳар бир машғулот ўқувчи хотирасида йиллар давомида сақланиб қолиши кўзда тутиладиган бўлса, аввало ўқувчини шу машғулотга қизиқтира билиш лозим. Бу эса бевосита турли хил грамматик ўйинлар ўтказиш яхши самара беришини кўрсатади.