Тошкент “транспорт ва логистика: республика транспорт-транзит салоҳиятини ривожлантиришда рақамлитехнологиялар”

2-rasm. Uch o‘qli yuk avtomobilining yukxonasi o‘lchamlari.
 
 

---

493 
Xisoblash: Yuk avtomobilining balandligi 
ℎ = 2м
, kengligi 
𝑎 =
2.4м
, uzunligi 
𝑏 = 6м
. 
V
yuk
= a*b*h = 2.4*6*2.2 = 31.68 м
3
hajmga teng. 
Hajm orqali yukning massasini aniqlash imkoniyati tug‘iladi. 
m = V
yuk
*ρ = 28.8*650 = 18720 
кг (3) 
Agar yuk sochiluvchi qum, tosh, shag‘al vahokazo bo‘lsa unda 
yukning usti piramida deb xisoblanadi. U quyidagi formula orqali 
hisoblanadi. 
𝑉
𝑢𝑚𝑢𝑚
= 𝑉
1
+ 𝑉
2
= (𝑎 ∗ 𝑏 ∗ ℎ
1
) + (
𝑙∗𝑤∗ℎ
2
3
) ; (𝑚
3
)
(4) 
Yukning massasidan foydalanib o‘qlarga tushadigan og‘irlikni 
hisoblab chiqamiz. 2-rasm. da ko‘rinib turibdiki yuk avtomobili 3 ta 
o‘qqa ega va yuk har bir o‘qqa 1/3 nisbatta taqsimlanishi kerak. Agar 2 
o‘qli yuk avtomobili bo‘lsa oldingi o‘qqa yukning 1/3 qismi, orqa o‘qiga 
esa 2/3 qismi taqsimlanishi kerak [1]. 
3-rasm. Yuk avtomobilining o‘qlariga tushadigan og‘irlik miqdori. 
 
Agar tashilayotgan yuk quvur bo‘lsa hisoblash ishlari quyidagicha 
bo‘ladi. 
Quvurlar massasini geometrik o‘lchamlarda hisoblash. Quvurlar 
tanasining hajmini hisoblash uchun mа’lum qiymatlarni tegishli 
maydonlarga kiriting. Siz mа’lumotlarning jadvalida materialning 
zichligini bilib olishingiz yoki aniqlashtirishingiz mumkin. 

---

494 
4-rasm. Og‘ir vaznli trubaning og‘irligini kalkulyator usulida aniqlash. 
D - trubaning tashqi diametri; b - quvur devorining qalinligi; d - 
trubaning ichki diametri; S - quvurning kesishgan maydoni; L - quvur 
uzunligi; V - quvur materialining hajmi; ρ - quvur materialining zichligi; 
m - trubaning massasi;