Toshkent To’qimachilik va Yengil Sanoat Instituti qoshidagi akademik litsey

Biriktiruv bog’lovchisi qo’shma gapning payt, sabab, natija munosabatlarida bo’lgan qismlarini bog’lab keladi. Qismlari o’rtasida sabab, natija munosabatli qo’shma gaplarda ikkinchi qism oldidan natija so’zini qo’llash mumkin. Qismlari o’rtasida payt munosabati ifodalangan biriktiruv bog’lovchili qo’shma gaplarda ketma-ket yoki bir paytda bo’lgan voqea hodisa ifodalaniladi. Yuklamalar vositasida biriktiruv munosabatli qo’shma gap hosil qilinganda, voqea-hodisaning tezlik bilan yuzaga kelganligi ma’nosi ifodalanadi.

• va

• -u
• yuklamasi

• -da
• yuklamasi

• ham

• -yu
• yuklamasi

• hamda

• Biriktiruv
• bog’lovchilari

Zidlov bog’lovchilari qo’shma gap qismlarini bog’lab, zidlik munosabatini mavjudligini ifodalaydi.

• Zidlov
• bog’lovchilar

• Ammo, lekin, biroq, balki –qo’shma
• gapning ikkinchi yarmida
• qo’llaniladi va undan oldin
• vergul qo’yiladi.

• -u, -yu yuklamalari qo’shma gap
• qismlarini bog’lab,zidlik munosabati
• mavjudligini bildiradi.

• Ba’zan zidlik mazmunini kuchaytirish
• uchun zidlov bog’lovchisi bu vazifada
• qo’llangan –u, -yu yuklamasi birga
• ishlatiladi.

Ayiruv bog’lovchilari qo’shma gap qismlarini bog’lab, ularda ifodalangan voqea-hodisalarning galma-gal ro’y berishini yoki ulardan faqat bittasining yuzaga chiqishini ta’kidlaydi.

• Dam…dam

• Bir…bir

• Goh…goh

• Yo (yoki)

• Ba’zan…ba’zan

• Ayiruv
• bog’lovchilari