Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти Ижтимоий фанлар кафедраси

Оиланинг энг муҳим ахлоқий асослари
вафодор-лик
меҳр – оқибат-лилик
муҳаббат
севги
Cами-мийлик
иззат - ҳурмат
Cевги –муҳаббатнинг учта меъзони:
табиий (биологик)
ижтимоий
шахсий
Муҳаббатнинг табиий мезонига –

• севишганларнинг никоҳ ҳақида қонунида белгиланган ёшга етганлиги,
• уларнинг ёшидаги яқинлиги,
• ҳар икки жинснинг соғломлиги киради.

Севгининг ижтимоий мезонига -
севишганлар ота - онасининг ижтимоий - иқтисодий, моддий аҳволи, чунончи:

• бўлғуси келин-куёвлар тўйини қилишга тайёрлик даражаси,
• уларга махсус ёки қулай хоналарнинг мавжудлиги,
• келин ихтиёрига маҳр белгилашга имконият бор-йўқлиги,
• бўлғуси оилани моддий жиҳатдан таъминлашга тайёр ва тайёр эмаслиги масалалари киради.

Севги - муҳаббатнинг шахсий мезонларига –

• севишганларнинг оилавий муносабатларга хос дунёвий ва диний дастурлардан хабардорлиги,
• уларнинг бир - бирларини ҳар томонлама яхши билишлари киради.

Оила шакллари никоҳ характерига қараб ҳам бир -биридан фарқ қилади
1) Полигам (кўп никоҳлик) ва моногам (бир никоҳлик) оила
2) ҳукмронлик кимнинг қўлида
бўлишига қараб оила:

• Патриархал - ота ёки ака-укаларнинг бири

томонидан бошқариладиган;

• Матриархал - она томонидан бошқариладиган

3)Демократик (эр - хотиннинг тенглигига асосланган)
Ҳозирги жамият оиласи "демократик" оиланинг типик шаклидир.

Оила бузилиши

• оилани ахлоқий нуқтаи назардан бузилиши
• оиланинг табиий бузилиши
• никоҳ бекор қилиниши муносабати билан оила бузилиши

Оилани ахлоқий нуқтаи назардан бузилиши Бунда болалар балоғатга етгач, эркин шахс сифатида янги оила қуришга асос бўлишлари - ўғил болаларнинг ўйлантирилиши, - қизларнинг турмушга чиқарилиши назарда тутилади.