Toshkent tibbiyot akademiyasi urganch filiali fakultet va gospital terapiya kafedrasi tibbiyot kasbiga kirish fanining

Kasallikning ichki mohiyati
Bemorning kasalligini sezishi, o‘z salomatligidagi o‘zgarishlarni farqlay bilishi va ko‘z oldiga keltirishi, xastalik sabablarini anglab etishi, davolash-diagnostika muolajalariga yondoshishi — umumlashgan holda kasallikning ichki mohiyati haqidagi tushunchalar deb qaraladi. Ana shu tushunchaga ega yoki ega emasligini hisobga olgan holda bemorlar ikki toifaga bo‘linadi:
A.Ijobiy qarashga ega bo‘lgan kishilar yoki kasallik ichki mohiyatini tushunadigan, shu bilan birga o‘z salomatligiga to‘g‘ri (adekvat) munosabatda bo‘luvchi bemorlar.
B.Salbiy qarashga ega bo‘lgan kishilar yoki kasallik ichki mohiyatini tushunmaydigan, shu bilan birga salomatligiga va kasalligiga noto‘g‘ri (noadekvat) munosabatda bo‘luvchi bemorlar.
Birinchi toifadagi bemorlar bilan tibbiyot xodimining ish yuritishi ancha oson kechadi. Ular buyurilgan hamma vazifalar, ko‘rsatmalar va maslahatlarni to‘la-to‘kis bajaradilar va bu bilan davolash-diagnostika ishiga yordam beradilar.
Ikkinchi toifadagi kishilar esa tibbiyot xodimi faoliyatida muayyan qiyinchiliklar tug‘dirib, davolash-diagnostika jarayoniga zarar etkazadilar. Bunday bemorlarning quyidagi xillari mavjud:
1.Salbiy, qoniqarsiz munosabatda bo‘luvchilar - bular salomatligidagi o‘zgarishni yoki kasallikni inkor etadilar.
2.E’tiborsiz yoki ehtiyotsiz munosabatda bo‘luvchilar — ular salomatligidagi o‘zgarishlarni yoki kasalligini tan oladi, lekin zarur bo‘lgan ehtiyotkorlikka rioya qilishmaydi.
3.Beriluvchan munosabatdagilar — ular arzimas o‘zgarishlarga ortiqcha berilib ketib faqat o‘z kasalligi bilan ovora bo‘lishadi.
4.Ipoxondrik munosabatda bo‘lish, bunda kasallik vahimasidan tushkunlikka tushib, bemor arzimas o‘zgarishlarni bo‘rttirib qabul qiladi
va ko‘rsatadi.
5.Utilitar munosabatda bo‘luvchilar- kasallik orqasidan ham moddiy, ham ma’naviy manfaatni ko‘zlashadi.
Tibbiyot xodimi yuqoridagilardan to‘g‘ri xulosa chiqarishi va har bir aniq holatda bemorga to‘g‘ri yo‘nalish bera olishi lozim. Aks holda kasallik ichki mohiyatini tushunmaslik natijasida kelib chiqqan ushbu holatlar o‘zoq davom etsa, haqiqiy, qaytarib bo‘lmaydigan ruhiy kechinmalarga, Ba’zida esa aniq kasalliklarga sabab bo‘lishi mumkin,