Toshkent tibbiyot akademiyasi urganch filiali fakultet va gospital terapiya kafedrasi tibbiyot kasbiga kirish fanining

6. Mashgulot mazmuni:
6.1 Nazariy qismi
MAVZU : Akupressura umumiy tushunchasi va uni zamonaviy tibbiyotda tutgan o‘rni.
Inson tanasidagi biologik aktiv nuqtalarni uqalash orqali davolash turlari va umumiy tushunchalari, zamonaviy tibbiyotdagi tutgan o‘rni xakida amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lish.

• 
  Akupressura – bu davolash maksadida biologik faol nuktalarga barmok bilan bosim utkazib, ukalash usulidir.
  

Nuqtali uqalash ( akupressura) dan maqsad muskul to‘qimasiga ta’sir ko‘rsatishdir. Uqalash paytida akupressura qilayotgan odamning qo‘li ishqalashdagiga qaraganda badanda sirg‘anishdan tashqari teriga bosiladi va chuqurroqda yotgan to‘qima qatlamlarini surib tortadi. Bir yoki ikkala qo‘l barmoqlari, ko‘pincha esa, ikkita barmoq (bosh va ko‘rsatkich barmoq) bilan uqalash mumkin.


Akupressuraning fiziologik ta’siri.

Juda engil va yuzaki akupressura qilinganda ham terining eng sezgir nerv retseptorlari birinchi galda mexanik ta’sirlanadi. Retseptorlarning ta’sirlanishiga javoban nerv sistemasida, qon va limfa aylanishida xilma-xil reflektor reaksiyalar yuzaga keladi. Akupressura refleks yo‘li bilan butun organizmga ta’sir ko‘rsatadi va hamma organ hamda to‘qimalarda turli o‘zgarishlarni keltirib chiqaradi. Bu o‘zgarishlar darajasi umuman akupressuraning xilma-xil usullariga bog‘liq bo‘ladi. Akupressuraning quyidagi ta’sirlarini kuzatish mumkin:

1. Akupressura ta’sirida bosh miya po‘stlog‘ida tormozlanish jarayonlari kuchayadi, buning natijasida muolajalardan keyin odamni mudroq bosadi.
2. Akupressuraning turli usullari asab sistemasining qo‘zg‘aluvchanligiga har xil ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
3. Akupressura og‘riqni qoldirishi mumkin.
4. Akupressura tufayli teridagi qon tomirlari kengayadi, terida qon aylanishi va yog‘ hamda ter bezlari funksiyasi kuchayadi.
5. Akupressura qilinayotgan joyning temperaturasi ko‘tariladi.
6. Akupressura ta’sirida oqsillarning terida paydo bo‘ladigan parchalanish mahsulotlari (gistamin, asetilxolin) ham qon aylanishining yaxshilanishiga ma’lum darajada ta’sir qilishi mumkin.
7. Akupressura muskullarga katta ta’sir ko‘rsatadi va muskul tolalarini qisqartirib, muskul hujayralarining o‘zida o‘zgarishlar paydo qiladi. Muskulning charchashi akupressura ta’sirida akupressurasiz dam olganidan ertaroq bosiladi.
8.Muskulga ko‘rsatiladigan ta’sir limfa va qon oqimining kuchayishiga olib keladi, ularda rezerv kapillyarlar ishga tushadi, bu kapillyarlarga qo‘shimcha qon, demak, kislorod ham keladi.
9. Akupressura uqalanayotgan joylarda qonning qayta taqsimlanishiga ta’sir qilish bilan birga yurak ishiga ham ta’sir ko‘rsatadi, arterial bosim bilan puls ozgina o‘zgaradi.
10. Akupressura olgan odam tinchlanadi va yaxshi uxlaydi.