Toshkent tibbiyot akademiyasi tibbiy va bioloigik kimyo kafedrasi

1,28
-
Margarin	0,42	20	-
Qaymoq	0,50	-	-
Tuxum	0,35	-	-
Soya moyi	-	114	-
Makkajo’xori	-	93,0	-
Kungaboqar moyi	-	67	-
Soya	-	17,3	-
Oblipex moyi	-	10,3	-
No’xat	-	9,1	-
Qaymoq 20%	0,06	0,52	0,12
Keta (baliq)	0,04		16,3
Икра чёрная	0,18		8,0

Suvda eriydigan vitaminlar

Oziq-ovqatlar	С	В1	В2	В6	В12 мкг	РР	Foliy kislotasi
Na’matak (quruq)	1200	0,15	0,84	-	-	1,50	-
Na’matak (ho’l)	470	0,05	0,33	-	-	0,60	-
Кaram	50	0,06	0,08	0,14	-	0,40	10,0
Gulkaram	70	0,10	0,10	0,16	-	0,60	23,0
Smorodina	200	0,02	0,02	0,13	-	0,30	5,0
Apelsin	60	0,04	0,03	0,06	-	0,20	5,0
Qulupnay	60	0,03	0,05	0,06	-	0,30	10,0
Oblipex	200	0,10	0,05	0,11	-	0,60	9,0
No’xat	0	0,81	0,15	0,27	-	2,20	16,0
Loviya	0	0,50	0,18	0,90	-	2,10	90,0
Yashil no’xat	25	0,34	0,19	0,17	-	2,0	20,0
Ko’k piyoz	30	0,02	0,10	0,15	-	0,30	18,0
Lavlagi	10	0,02	0,04	0,07	-	0,20	13,0
Qo’ziqorin	30	0,02	0,30	0,07	-	4,6	40,0
Qo’ziqorin (quruq)	150	0,27	3,23	-	-	40,4	-
Bug’doy	-	0,02	0,04	0,52	-	1,15	40,0
Grechka	-	0,53	0,20	0,40	-	4,19	32,0

Vitaminlarga bo’lgan kunlik ehtiyoj va ularning asosiy vazifalari

Vitamin	Kundalik ehtiyoj	Vazifasi
Askorbin kislota (C)	50-100 мг	Tananing ekstremal ta'sirga chidamliligini oshiradi
Тiamin (В1)	1,4-2,4 мг	Yog 'va uglevod almashinuvini, asab tizimining faoliyatini tartibga soladi
Riboflavin (В2)	1,5 – 3,0 мг	Oqsil, yog 'va uglevodlar almashinuvida
Piridoksin (В6)	2,0 - 2,2 мг	Oqsillar almashinuvi va nerv sistemasida
Niatsin (РР)	15 – 20 мг	Hujayra jarayonlarida ishtirok etadi. Tanqisligi pellagra keltirib chiqaradi
Foliy kislotasi (В9)	200 мкг	Qon hosil qiluvchi , aminokislotalar, nuklein kislotalar, xolin hosil bo’lishida
Пантотеновая к-та (В3)	5 – 10мг	Oqsillar, yog'lar, uglevodlar metabolizmida ishtirok etadi
Xolin	250-600мкг	Biologik muhim birikmalar sintezi
Retinol (А)	0,5 – 2,5 мг	Ko'rishni yaxshilaydi, harakatchanlikni saqlaydi
Кальциферол (D)	2,5 – 10 мкг	Kalsiy va fosfor almashinuvi, Suyak va tishlarning minerallashuvi

Vaziyatli masalalar

Piridoksalfosfat B6 vitaminlari guruhiga kiradi va bundan tashqari organizmdagi transaminlanish reaksiyasining kofermentidir. Funksional guruhlari hisobiga o'ziga a-aminokislotalarni biriktiradi va oraliq birikmalar orqali ularni keto-kislotalarga aylantiradi. Piridoksalfosfat molekulasidagi funksional guruhlarning elektron samarasini aniqlang?

Vaziyatli masalalar

• Ushbu birikma pellagrani davolashda ishlatiladigan vitamin PP ning ikki shaklidir. Ushbu birikmalarning formulalarini yozing va tuzilishini tavsiflang.

2. A vitamini o'sish, ko'rish va immunitetni shakllantirish jarayonlarini tartibga soladi.Bu vitamin tanada qanday hosil bo'ladi.

3. A, D, B1, B3 vitaminlari metabolizmda qanday rol o'ynaydi? Ularning inson tanasida yetishmasligiga nima sabab bo'ladi? Ushbu vitaminlarning xususiyatlarini aytib bering.

Vaziyatli masalalar

• Ko'zni ko'rish qobiliyati kimyoviy jihatdan A vitaminining mavjudligi bilan bog'liq. Ushbu birikma uchun formulani yozing, ushbu tizimdagi ahamiyatini tushuntiring
•  Vitamin B6 molekulasini elektron ta'sirini uch shaklda: piridoksal, piridoksin va piridoksamin. Organizmda NAD + H yordamida piridoksal piridoksinga aylanadi. Ushbu jarayon laboratoriyada qanday amalga oshiriladi? Reaksiya yozing va reaksiya mexanizmini tushuntiring.

Test yechish

1.Jigarda protrombin sintezida ishtirok etadigan vitaminni ko'rsating:

А)Е

В)В12

С)К

Д)В1

E)А

2. Me'da rezektsiyasidan so'ng bemorda xavfli anemiya rivojlandi. B6 vitaminini qo’llash bilan bemorda yaxshilanish kuzatilmadi. Davolash uchun qaysi vitaminni buyurish kerak:

А)Р

В)РР

С)B12

Д)К

Е)Н

3.Bemorning qonida piruvatning ko'payishi aniqlandi. Bu qaysi vitaminining yetishmasligi bilan bog'liq bo'lishi mumkin.

A) nikotinamid

B) Biotin

C) Rutin

D) Tiamin

E) Kalsiferol

•  

Test yechish

1. Nikotinamidning biologik ta'siri uning kofermentlik vazifasi qanday ko’rinishda namoyon bo'ladi:

А)ТGFК

В)tiamindifosfat

С) FAD

Д)NADF

 2. Ko'rish jarayonida ishtirok etadigan A vitamini birikmalaridan biri:

А) A2 vitamini

В) sis-retinol

С)α-karotin

Д)β- karotin

 3. D vitaminining faol shakllaridan biri

A) lesitin

B) ergosterol

C) ergokalsiferol

Д) 25-gidroksixolekalsiferol