Toshkent tibbiyot akademiyasi mikrobiologiya, virusologiya va immunologiya kafedrasi sh. R. Aliev, Z. A. Nuruzova, N. T. Yodgorova mikrobiologiya, virusologiya va immuno

Oqimli sitometriya usulini qo’yish tartibi.

Oqimli sitometriya usulini qo’yish prinstipi juda oddiy. Tekshirilayotgan hujayra suspenziyalari oldindan tayyorlangan, nishonlangan fluoresenstiya nuri tarqatuvchi monoklonal antitela bilan ishlov berilib dispers muhit patokiga joylashtiriladi, ya’ni o’tkazuvchi oqimli yacheykaga. Fokuslangan gidrodenamik hujayra suspenziya qatori, disperslangan muhitda, shunday holatga keladiki, ya’ni tekshirilayotgan hujayra va yadro oqimi bir qator bo’lib fokuslangan nur to’plamidan (asosan lazer nuri) o’tadi.

Ma’lum nurlar to’lqini tasirida fluoresstent bo’yolarning molekulasini qo’zg’alishi natijasida bir necha hujayra parametrlarining tahlilini olish imkoniyatini beradi.

Fluoroxromdan o’tayotgan yorug’lik, bir nechta oyna va linzalar va optik sistema yordamida fokuslanadi, hamda ma’lum komponentlari tahlanadi. Olinayotgan yorug’lik signali analiz qilinadi va elektrik impuls ko’rinishida, ma’lum formaga aylantirilib kompyuterga analiz qilish va olingan natijalarni saqlashga kiritiladi.

Oqimli sitometriya usulini qo’llashda dispersion muhit (monoklonal antitelalar) maxsus fluoresstint bo’yoqlar fluoroxromlar bilan nishonlanadi. Bunday nishonlangan AT birikib olgan hujayralar ulardan o’tayotgan yorug’lik nurlari patokida maxsus nur tarqatadi.

Oqimli sitometriya usulida eng yaxshi fluoroxrom (yodistыypropidiy) yod lipropidiya bo’lib, uning spektral harakteristikasi oqimli sitometriya o’tkazishda ideal hisoblanadi.

Oqimli sitometriya usulini avfzalliklari:

• 
  Yuqori tezlikda (yuz ming epizodlar sekundda) analizlarni o’tkazilishi.
  
• 
  Ma’lum hujayra subpopulyastiyalarini aniqlash imkoniyatiga ega .
  
• 
  O’ta ko’p hujayralarni ( 1 ml dispersion muhitdagi 10⁸elementlarni) tahlil qilish mumkin ;
  
• 
  Har qanday hujayralarni va ularning strukturasidagi har parametrlarni (shu jumladan kam uchrovchi) aniqlash mumkin ;
  
• 
  Usulning yuqori darajadagi ob’ektivligi, intensive nur tarqatishi asosida (flyuoresstenstiya).
  

Oqimli sitometriya usuli tibbiyot amaliyotida quyidagi yo’nalishlarda qo’llanilmoqda: