Toshkent tibbiyot akademiyasi mikrobiologiya, virusologiya va immunologiya kafedrasi sh. R. Aliev, Z. A. Nuruzova, N. T. Yodgorova mikrobiologiya, virusologiya va immuno

ESLATMA! Agar mikrob kulturasi zich oziqli muhitda bo’lsa surtma tayyorlashda buyum oynasi ustiga avval 0,9% NaCL eritmasidan 1-2 tomchi olish zarur, agar mikrob kulturasi suyuq muhitda bo’lsa fiziologik suyuqlik olish zarur emas.
Ishning bajarilishi (qadamlar) ikkinchi etapi oddiy usulda bo’yash.

№	Bajariladigan tadbirlar	Rasmlar, sxemalar, eskizlar	To’liq va aniq bajardi (ball)
1	Stafilokokk, streptokokk va ichak tayoqchasi kulturasidan tayyorlangan fiksastiyalangan buyum oynachasidagi surtma lotok ustidagi shisha nayli ko’prikcha ustiga qo’yiladi va genstian binafsha yoki ichak tayoqchasi surtmasiga esa fuksin bo’yog’I tomiziladi		10
2	Bir ikki minut bo’yoq ushlanib turiladi va to’kib tashlanadi.		25
3	Surtma suv bilan yuviladi		10
4	Suv bilan yuvilgan surtmani filtr qog’ozida quritiladi.		10
5	Tayyorlangan surtma ustiga immersion yog’ tomiziladi va mikroskopostida ko’riladi.		25
6	Bajarilgan ishlar bayonnomma tarzida daftarga yoziladi va mikroskopda ko’rilgan bakteriyalar rasmi daftarga chiziladi.		20
Jami:			100

Izox: Surtma tayyorlash va oddiy bo’yash usulda yo’l qo’yiladigan xatoliklar, ularni ahamiyati va bartaraf qilish.

1. Surtmani yog’sizlantirish: spirtovka olovidan tashqari Nikifirova eritmasida, spirtda, efirda ham qilish mumkin . Yaxshi yog’sizlantirilmagan buyum oynasida surtmalar bir joyga yig’ilib qoladi va uning bo’yalishiga ta’sir ko’rsatadi.

2. Surtma tayyorlashda mikrob kulturasini kam va ko’p olinishi ham surtmani sifatsiz tayyorlanganini bildiradi. Kam bo’lsa mikroblarni izlab topish murakkablash-sa, ko’p bo’lganida esa mikrob morfologiyasini yaxshi aniqlash mushkullashadi.

3. Fiksastiya qilish (surtmani qotirish). Sutma fiksastiya qilinmasdan bo’yalsa, bakteriyalar buyum oynasiga qotirilmaydi, natijada mikroskopda ko’rilganda ular suzib yuradi. fiksastiya qilinmagan bakteriyalar yaxshi bo’yalmaydi. Fiksastiya qilinmagan surtma atrofdagilarga havf tug’dirishi mumkin , chunki bakteriyalar fiksastiya qilinmasa o’lmaydi va yuvilib ketadi.