Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Jgut qo‘yish qoidasi. 
Terini ezmaslik va nekrozni chaqirmaslik uchun uni 
bintdan yoki boshqa bir matodan (sochiq, yirtilgan ko‘ylak va h. k.) oraliq bilan 
himoya qilinaldi (58-rasm).
58-rasm. Jgut qo‘yish ketma ketligi. 
Jgut qo‘yishdan oldin oyoq yoki qo‘l ko‘tariladi. Jgut jarohatdan proksimalroq, 
iloji boricha unga yaqinroq, ortiqcha tortmasdan-jarohatdan qon oqishi 
to‘xtaguncha va perferik arteriyalarda puls yo‘qolguncha siqib qo‘yiladi. Jgut 

---

131 
bosimi qo‘yilgan joyda arterial bosimdan 15-20mm. simob ust. yuqori bo‘lishi 
kerak. Jgut yaradorda ko‘rinishi kerak. Qo‘yilgan vaqti haqida qog‘ozga belgilab 
qo‘yiladi va uni jgut oyoq-qo‘lda 2 soatdan ko‘p turmasligi kerak, qishda esa 1 
soat. Jgut qo‘yayotgan shaxs yaradorning qo‘l-oyog‘idan tashqarida bo‘lishi kerak, 
bir qo‘li tashqi tomonda, ikkinchisi oyoq-qo‘lning ichki tomonida bo‘lishi kerak. 
Jgut cho‘ziladi va cho‘zilgan qismi bilan asosiy shikastlangan tomir sohasiga 
qo‘yiladi. 1-tur bo‘shashib ketmasligi uchun kesishma qilindi. Hamma vaqt jgut 
tortildib turiladi, uni qo‘l-oyoq atrofida bir necha marta jgut yo‘llari yonma-yon 
qilib, bir-birini ustiga tushirmasdan o‘raladi. 
Jarohatni zich tamponadalash. 
Agar bosuvchi bog‘lam natija bermasa, 
jgut qo‘yishga esa jarohat sohaning anatomik xususiyatlari yo‘l qo‘ymasa (dumba 
sohasining chuqur jarohati, sonning yuqori 1/3 qismidagi chuqur jarohati), uzun 
steril salfetka bilan jarohatga zich bosib tampon qo‘yiladi (59-rasm). 
59-rasm. Uzun steril salfetka bilan jarohatga zich bosib tampon qo‘yish. 
Ichki qon ketganda, masalan, qizilo‘ngachdan Blekmor zondi ishlatiladi 
(60-rasm).
 
60-rasm. Blekmor zondi va uni joylashishi. 
 

---

132