Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Tirnoq osti xasmoli. 
Bu sanchilgan jarohatlar, zirapchalardan keyin, tirnoq osti 
gematomalarining yiringlashidan keyin tirnoq ostida rivojlanuvchi yallig‘lanish 
jarayoni hisoblanadi va kuchli og‘riqlar bilan namoyon bo‘ladi. Tirnoqning ostida 
to‘plangan yiring yaqqol ko‘rinib turadi. Tirnoqqa bosib ko‘rish keskin og‘riqqa 
sabab bo‘ladi. 
Tirnoq osti xasmolini davolash.
Tirnoq osti xasmoli faqat operativ yo‘l bilan 
davolanadi. Ba’zan zirapchani olib tashlashning o‘zi kifoya bo‘ladi. Zirapcha 
chekkalarini topish uchun tirnoq plastinkasi ponasimon kesiladi. Agarda tirnoq 
plastinkasi deyarli to‘liq ajralgan bo‘lsa u olib tashlanadi. 
Pandaktilit. 
Barmoq barcha to‘qimalarining yiringli yallig‘lanishi pandaktilit 
deyiladi. U ko‘pincha xasmol yuza formalarining noto‘g‘ri davolanishi natijasida 
kelib chiqadi. Bunda yiringli yallig‘lanish jarayoniga suyak, bo‘g‘im, pay va 
barmoqning yumshoq to‘qimalarning jalb bo‘ladi va bir nechta oqma yaralar paydo 
bo‘lib, ulardan nekrotik to‘qimalar, suyak lari chiqib turadi. Barmoq shishib, 
kattalashib, sianotik tusga, xunuk ko‘rinishga kiradi va harakatlar yo‘qoladi. 
Davolash.
Pandaktilitning davosi faqat operativ bo‘lib, barmoqni olib tashlashdan 
iborat bo‘ladi.
 

---

235 
Kaft flegmonalari 
Kaftda quyidagi flegmona turlari tafovut qilinadi: I barmoq do‘ngligi – tenar 
flegmonasi, V barmoq do‘ngligi – gipotenar flegmonasi, U-simon flegmona, 
komissural, kaft orqa yuzasining teri osti, kaft orqa yuzasining aponevroz osti, kaft 
o‘rta yuzasi bo‘shlig‘ining flegmonalari (102-rasm). 
102-rasm. Kaft flegmonasi va uni xirurgik kesib ochish nuqtalari. 
 
Tenar flegmonasi. 
Tenar va kaft tirsak qirrasining keskin shishishi bilan kechadi. 
Paypaslaganda keskin og‘riq, to‘qimalarning taranglashuvi, shishgan to‘qimalar 
harakatchanligining cheklanganligi, kaft burmalarining tekislanganligi kuzatiladi.